Demographic, clinical and laboratory predictors of hepatic steatosis and fibrosis by elastography

Abstract

Giriş ve Amaç: Viral hepatitler tüm dünyada en önemli karaciğer hastalığı nedeni olma özelliğini sürdürmektedir. Bunun yanında alkolik ve nonalkolik karaciğer hastalıklarına da artan sıklıkta rastlanmaktadır. Obezite ve diyabet sıklığı ile alkol tüketimindeki artışlar, bu faktörlerin önümüzdeki yıllarda kronik karaciğer hastalıkları etiyolojisinde daha önemli olacağını düşündürmektedir. Karaciğer fibrozisi ve sonucunda gelişen siroz, kronik karaciğer hastalığının başlıca morbidite ve mortalite sebebidir. Çalışmada elastografi ile elde edilen fibrozis ve steatozis sonuçlarının biyokimyasal ve antropometrik parametrelerle olan ilişkisinin incelenmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Gastroenteroloji Kliniği’ne başvuran ve elastografi yapılan 50 hasta çalışmaya dâhil edildi. Hastaların biyokimyasal parametreleri ve beden kitle indeksi ile elastografik steatoz ve fibrozis skorları arasındaki ilişki değerlendirildi. Elastografi kontrollü atenüasyon parametresi değerleri Li’nin skalası baz alınarak S0-S3 arasında; fibrozis/elastisite değerleri ise Petroff’un skalası baz alınarak F0-F4 arasında sınıflandırıldı. Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen 50 hastanın 26’sı erkek, 24’ü kadındı. Ortalama yaş 49.9 ± 13.4 yıldı. Vücut kitle indeksi için ortanca değer 29.4 kg/m2 olarak saptandı. En sık eşlik eden hastalıklar hipertansiyon (n = 19, %38), diyabetes mellitus (n = 19, %38), hiperlipidemi (n = 11, %22) ve hipotiroidi (n = 7, %14) idi. Hastaların transient elastografi ile ölçülen fibrozis skorları; F0-1 %84 (n = 42), F2 %4 (n = 2), F3 %4 (n = 2 ve F4 %8 (n = 4); elastografi kontrollü atenüasyon parametresi değerleri ise S0 %61.2 (n = 30), S1 %2 (n = 1), S2 %10.2 (n = 5), S3 %6.1 (n = 3), S4 %20.4 (n = 10) şeklinde idi. Steatoz derecesi ≥ S2 olanlarda vücut kitle indeksi ve trigliserit düzeyi anlamlı olarak daha yüksekti (p < 0.05). Fibrozis düzeyi ≥ F2 olanlarda total kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein, alanin aminotransferaz ve gama glutamil transpeptidaz değerleri anlamlı olarak yüksekti (p < 0.05). Alıcı işlem karakteristikleri eğrisi kullanılarak yapılan analiz sonucunda steatoz derecesi ≥ S2 varlığını ön gördüren vücut kitle indeksi değerinin 29.6 kg/m2 olduğu saptanmıştır (%73.7 duyarlılık, %65.5 özgüllük, eğrinin altında kalan: 0.808, %95 güven aralığı: 0.687-0.028). Sonuç: Elastografik olarak karaciğer steatoz ve fibrozisinin belirlenmesi, hastaların rutin takiplerinde klinik durumu, prognozu ve tedavi cevabının değerlendirilmesi açısından faydalı ve etkin bir yöntemdir. Ekonomik nedenlerle uygulanamadığı durumlarda noninvaziv testlerin kullanımı ihmal edilmemelidir.