COVID-19 Hastalarında Mortaliteyi Öngörmede İnflamatuvar Belirteçlerin Önemi

Abstract

Amaç: Çin’de 2019 Aralık ayı sonunda ortaya çıkan COVID-19 kısa sürede tüm dünyaya yayılarak Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020’de pandemi olarak kabul edilmiştir. Pandemi hala değişen varyantlarıyla ve vaka sayılarıyla güncelliğini korumaktadır. Bu çalışmada COVID-19 tanılı yatan hastalarda 1. ve 5. gün bakılan hematolojik, inflamatuvar ve biyokimyasal belirteçlerin mortaliteyi öngörmede önemini belirlemeyi amaçladık. Gereç ve Yöntemler: Araştırma retrospektif ve kesitsel çalışma olarak tasarlanmıştır. Çalışmaya 1 Kasım 2020-30 Nisan 2021 tarihleri arasında Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Hastanesi’ne COVID-19 şüpheli semptomları ile başvuran COVID-19 RT-PCR testi ile tanısı doğrulanarak yatışı yapılan 18 yaş üstü 200 hasta dahil edilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, eşlik eden komorbid hastalıkları, 1. ve 5. gün laboratuvar parametreleri ve sonlanım durumları kaydedildi. Hastalar taburcu ve ölen şeklinde iki gruba ayrıldı. Bulgular: Çalışmaya alınan 200 hastanın %75’i (n=150) taburcu olan, %25’i ise (n=50) 28 gün içinde ölen hastalardan oluşmaktaydı. Hastaların %63.5’i (n=127) erkek, %36.5’i (n=73) kadındı. Hastaların yaş ortalaması 63±17.2 yıldı. Hastaların %50.5’i hafif, %31’i orta, %18.5’i ise ağır klinik tabloya sahipti. COVID-19 hastalarının prognozunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla lojistik regresyon analizi yapıldı. Prognoz ile ilişkili faktörler erkek cinsiyet, diyabetes mellitus, kronik obstrüktif akciğer hastalığı, hipertansiyon varlığı, ateş, nefes darlığı ve öksürük olarak bulundu. Hastaların 1. ve 5.gün bakılan lenfosit (lenfopeni), C-Reaktif Protein (CRP), Prokalsitonin (PCT), nötrofil/lenfosit oranı (NLO), platelet /lenfosit oranı (PLO), D-Dimer değerleri tanı anında ve takiplerde mortalite öngörücüsü olarak tespit edildi (p<0.05). Sonuç: Çalışmamızda COVID-19 hastalarında bakılan lökosit, lenfosit, NLO, PLO, CRP, PCT, ferritin, D-Dimer ve LDH değerlerinin başvuru sırasında ve yatış takiplerinde mortaliteyi öngörmede önemli parametreler olduğu saptandı. Bu parametrelerin COVID-19 hasta takibinde klinisyene yardımcı olacağını düşünmekteyiz.