Commemoration and family identity in sixteenth‑century Gdańsk: portraits of members of the Connert family (1550–1599)

Abstract

Przedmiotem artykułu są portrety powstałe w latach 1550–1599 na zamówienie przedstawicieli trzech pokoleń gdańskiej rodziny Connertów: rzeźbiony portret Johanna III Connerta umieszczony w fasadzie Sierocińca przy kościele św. Elżbiety (1550), epitafia Johanna III Connerta (1556) i Anny Loitz‑Connertowej (ok. 1563–1565) w kościele Najświętszej Marii Panny oraz trzy medale portretowe: Johanna I Connerta (1556), Johanna IV Connerta (1557) i Jacoba Connerta (1599). Analizę portretów poprzedza szczegółowa rekonstrukcja historii rodziny Connertów, umożliwiająca osadzenie dzieł w kontekście biografii zamawiających. Portrety omówione zostały na płaszczyźnie formalnej, ujawniającej artystyczne preferencje poszczególnych członków rodziny oraz w warstwie treściowej – konfesyjnej i społeczno‑ekonomicznej. Dzieła zawierające podobizny Connertów wprowadzają do gdańskiej przestrzeni publicznej nieznane tu wcześniej typy portretów i nowatorskie rozwiązania formalne. Wyróżniają się przy tym koncepcyjnym wyrafinowaniem, którego specyficznym komponentem są czasowe i przestrzenne manipulacje. Poczynając od Johanna III Connerta, inicjatora odbudowy gdańskiego sierocińca, członkowie rodziny akcentowali – także w wymiarze artystycznym – swoje przywiązanie do idei dobroczynności. Powyższe zabiegi uznać można za elementy strategii nie tylko odzwierciedlającej ambicje poszczególnych członków rodziny, ale zarazem służącej podkreśleniu rodzinnej tożsamości Connertów.