Coloring and Fastness Values of Pomegranate (Punica Granatum L.) Plant with Natural Mordants

Abstract

Doğa, insanlara tüm görkemi ve zenginliği ile görseller sunarak “renklilik” kavramını oluşturmada yardımcı olduğu gibi, renk veren kaynakları ile malzeme de sağlamıştır. Zamanla boyama yöntemlerinin geliştirilmesi, yüksek teknolojilerle iplik ve kumaşlar üzerine uygulanmasına rağmen, doğal kaynaklar ve özellikle bitkisel boyalar tekstillerin renklendirilmesinde her zaman özel bir yere sahip olmuştur. Bitkisel boyalar; renk veren bitkilerin yaprak, çiçek, kozalak, gövde kabukları, kök, sürgün vb. kısımlarından elde edilmektedir. Bitkisel boyalarla doğrudan boyama yapılabildiği gibi, aynı zamanda yardımcı maddelere de ihtiyaç duyulmaktadır. Mordan adı verilen bu maddeler, boyarmaddenin liflere daha iyi tutunmasını, iyi bir renk haslığı ile aynı bitkiden farklı renk tonları elde edilmesini sağlamaktadır. Doğal boya üretiminde bitkisel atıklar, geri dönüşüm olarak değerlendirilmesi ve temiz bir boyama teknolojisi ile çevreyle uyumu açısından ilgi çekmekte ve doğal boyaların önemini artırmaktadır. Bu aşamada bitkisel boyarmaddelerin yanı sıra doğal mordanlar da önem kazanmaktadır. Dolayısıyla bu araştırmada, nar bitkisinin çeşitli kısımları ve labada kökü, kül suyu doğal mordanları kullanılmıştır. Çalışmanın amacı, nar bitkisinin, kabuk, çiçek ve yapraklarından elde edilen boyarmadde ve doğal mordanlarla boyanan yün ve pamuk ipliklerinin renk özelliklerini incelemek ve haslık düzeylerini belirlemektir. Yün ve pamuk ipliklerinin boyanmasında mordansız ve birlikte mordanlama yöntemleri kullanılmış; yıkama ve sürtünme haslık testleri yapılmıştır.