Central Auditory Processing Disorder Screening Inventory LIFE-R: Turkish Adaptation, Validity and Reliability Study

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, orijinal adı LIFE-R (Listening Inventory For Education-Revised) olan envanterin Türkçe çeviri, adaptasyon ve geçerlilik-güvenirlik çalışmasını yaparak, ülkemize (Santral) İşitsel İşlemleme Bozukluğu’nun taramasında kullanılabilecek bir değerlendirme materyalini kazandırmaktır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 9-18 yaşları arasında, bilinen/tanısı konmuş işitme, konuşma ya da öğrenme bozukluğu olmayan 115 ilköğretim ve lise öğrencisi ve öğretmenleri dahil edilmiştir. Envanterin dil geçerliliği çalışması yapılmış, gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra dilsel eşdeğerliliğe sahip olduğu saptanarak güvenirlik ve geçerlilik analizleri tamamlanmıştır. Bulgular: Envanterin güvenilirliğinin belirlenmesi amacıyla ölçek ve alt boyutları için Cronbach-alfa iç tutarlılık katsayıları hesaplanmıştır. Bu değerlerin yüksek çıkması, ölçeğin güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir. Yapı geçerliliğine ilişkin kanıtların elde edilmesi sonucunda özgün formun beş faktörlü yapısına uygun olduğu ve faktör analizi sonucunda yüksek yük değerlerine sahip olunduğu görülmüştür. Ölçeklerdeki maddelerin anlamlarındaki tutarlılığa bakıldığında orijinal ve Türkçe formundan elde edilen maddelerin toplam puanları arasında (p<0.01) pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur ve ölçeğin orijinal kültürdeki anlamları ile eşdeğerlik sağlanmıştır. Sonuçlar: Türkçe LIFE-R (TLIFE-R), özellikle okul çağındaki çocukların SİİB taramasında geçerli ve güvenilir bir ölçek olarak kullanılabilir. SİİB tarama programları, risk altındaki çocukların erken tespiti ve gerekli önleyici ve eğitici/rehabilite edici yaklaşımların başlatılması açısından son derece önemlidir.