Cechy zaburzeń osobowości a kontrola emocji negatywnych i regulacja nastroju

Abstract

<p>Celem niniejszego artykułu jest ukazanie związków pomiędzy cechami zaburzeń osobowości a kontrolą emocji negatywnych i obniżaniem vs. podwyższaniem nastroju. W literaturze przedmiotu istnieją dane na temat dysfunkcjonalnego doświadczania i regulowania emocji u osób z zaburzoną osobowością. Wykazuje się, iż osoby takie nie są zdolne do tworzenia bliskich więzi uczuciowych bądź ich więzi nacechowane są ambiwalencją, konfliktami. Wynika to z problemów w zakresie rozumienia emocji i ich kontroli. Podjęto się sprawdzenia, czy i jakiego rodzaju związki istnieją pomiędzy poszczególnymi cechami zaburzeń osobowości oraz wiązkami zaburzeń A, B i C a kontrolą negatywnych emocji i regulacją nastroju. Badaniami objęto 294-osobową grupę kobiet i mężczyzn z populacji generalnej w podobnym wieku i o zbliżonym poziomie wykształcenia. Zastosowano następujące techniki: do diagnozy cech zaburzeń osobowości – kwestionariusz PDQ-4 Stevena E. Hylera, do oceny kontroli emocji – Skalę Kontroli Emocji CECS, do oceny regulacji nastroju – Skalę Regulacji Nastroju Bogdana Wojciszke. Zastosowano wielozmiennowe analizy regresji oraz analizę ścieżek w celu wykazania, w jakim stopniu cechy zaburzeń osobowości z wiązek A, B i C oraz cechy poszczególnych zaburzeń wyjaśniają kontrolę emocji negatywnych i regulację nastroju. Wyniki wskazują, że nasileniu zaburzeń z wiązki B towarzyszy obniżona kontrola depresji, zaś z wiązki C – podwyższona kontrola depresji. Wyższe tendencje do obniżania nastroju towarzyszą głównie zaburzeniom obawowo-lękowym (wiązka C), zaś nasilenie cech zaburzeń z wiązki A idzie w parze z mniejszą skłonnością do podwyższania nastroju. Osoby z zaburzeniami osobowości nie przejawiają skłonności do podwyższania nastroju.</p>