Burdur Müzesi nden Cam Taşlı Altın Yüzük

Abstract

Takı grubunda önemli bir yere sahip olan yüzükleri binlerce yıldır erkekler, kadınlar ve çocuklar süs eşyası olarak severek kullanmaktadır. Bunlar altın, gümüş, kurşun, demir ve bronz gibi farklı metallerin yanı sıra fildişi, fayans, kemik, cam ve doğal taşlardan yapılmıştır. Tarihsel olarak altın yüzükler Hellenistik Dönem’de yönetici, yüksek memur ve askeri statü sahibi kişi ve gruplar tarafından kullanılırken, Erken Roma Dönemi’nde toplumda statüsü olmayan kişilerin de altın yüzük takmaya başladığı tespit edilmiştir. Geç Roma Dönemi’nde toplumun her kesiminin yaygın olarak değerli metallerden yapılmış yüzükler taktığı bilinmektedir. Bu değerli metallerden yapılmış yüzük takmanın artık bir statü göstergesi olmadığını göstermektedir. Bu çalışmanın konusunu Burdur Müzesi’nde bulunan altın bir yüzük oluşturmaktadır. Yüzük müzeye satın alma yolu ile kazandırılmıştır. Döküm tekniğinde yapılmış olup, tamamı korunmuştur. Yüzüğün formu “D” kesitlidir. Yüzük taşı oval biçimli bir camdır; kaş kısmı dışbükey profilli, iç yüzeyi düzdür. Üzerinde kanatlı bir tanrıça (Nike) tasvir edilmiştir. Çalışmanın amacı, yüzük taşı üzerindeki tasvirin kimliğini ve ikonografisini tanımlamak, yüzüğü takan kişinin statüsünü tespit edebilmek ve yüzüğün ait olduğu dönemi belirlemektir. Burdur Müzesi örneğinin değerlendirilmesinde öncelikle formu üzerinde durulmuştur. Daha sonra yüzük taşı üzerindeki tanrıçanın tasviri ve kompozisyonu ikonografik açıdan ele alınmıştır. Son olarak Nike tasvirli yüzüklerin Burdur Müzesi örneğiyle benzerlikleri ve farklılıkları araştırılmıştır. Bu yaklaşımlar dikkate alınarak Burdur Müzesi örneği için tarih önerisinde bulunulmuştur.