BRICS-T Ülkelerinde Ekonomik Büyüme, Doğrudan Yabancı Yatırım ve Çevresel Kirlilik İlişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisi ve Kirlilik Sığınağı Hipotezlerinin Ampirik Analizi

Abstract

Küresel ısınma, çevresel kirlilik ve kaynakların kontrolsüz kullanımı insan yaşamı ve sürdürülebilir kalkınma için ciddi bir tehdit olarak kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı BRICS–T ülkelerinde ekonomik büyüme, doğrudan yabancı yatırımlar ve çevresel kirlilik arasındaki ilişkileri çevresel Kuznets eğrisi ve kirlilik sığınağı hipotezleri bağlamında incelemektir. 1992–2017 dönemine ait yıllık verilerin kullanıldığı çalışmada ikinci nesil panel veri analizi yöntemleri uygulanmıştır. Eşbütünleşme testinden ulaşılan bulgularda değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettikleri yani eşbütünleşik oldukları tespit edilmiştir. Tahmin sonucunda BRICS–T ülkeleri için, çevre kirliliği ile ekonomik büyüme arasında ters–U şeklinde bir ilişkinin olduğunu ileri süren çevresel Kuznets eğrisi ve çevresel kirlilik ile doğrudan yabancı yatırımlar arasında pozitif bir ilişkinin olduğunu ifade eden kirlilik sığınağı hipotezlerinin geçerli olduğu belirlenmiştir. Nedensellik testinden ise ekonomik büyümeden çevresel kirliliğe ve çevresel kirlilikten doğrudan yabancı yatırımlara tek yönlü bir nedensellik ilişkisinin olduğuna yönelik ampirik kanıtlar elde edilmiştir. Elde edilen kanıtlar doğrultusunda BRICS–T ülkelerine, ekonomik büyümeden ziyade sürdürülebilir kalkınma ve çevre konularına daha fazla odaklanmaları ve doğrudan yabancı yatırım standartlarını geliştirmeleri önerilmektedir.