Bojkot towarów niemieckich w Polsce w latach 1933-1935

Abstract

Antysemickie ekscesy w Niemczech spowodowaly, ze w sierpniu 1932 r. delegacja polska na Kongresie Żydowskim w Genewie zaproponowala bojkot gospodarczy. Propozycja taka padla na posiedzeniu Komitetu Wykonawczego American Jewish Congress w marcu 1933 r., lecz AJC wezwal do bojkotu dopiero w sierpniu tego roku. Tymczasem poslowie zydowscy w sejmie polskim wezwali do bojkotu 15 marca 1933 r. i wowczas rozpocząl sie ruch bojkotowy, na ktorym kierowal Zjednoczony Komitet Żydowski do walki z prześladowaniem Żydow w Niemczech. Powstaly komitety lokalne, a bojkot poparly związki zawodowe.Prześladowania Żydow w Niemczech dotknely tez obywateli polskich, co dodatkowo pogorszylo stosunki polsko-niemieckie. Polskie placowki w Niemczech interweniowaly w ich obronie; bojkot byl korzystny dla polskiej dyplomacji. W koncu maja 1933 r. rozpoczela sie poprawa stosunkow polsko-niemieckich. Po podpisaniu polsko-niemieckiej deklaracji o niestosowaniu sily w styczniu 1934 r. bojkot stal sie klopotliwy dla panstwa. Centralny Komitet akcji bojkotowej musial zaprzestac dzialalności w czerwcu 1935 r. Nie oznaczalo to zakonczenia bojkotu, lecz jego propaganda stala sie dyskretna.Podsumowanie skutkow bojkotu jest niemozliwe, fragmentaryczne dane świadczą, ze przynosil ujemne skutki dla niektorych galezi gospodarki Niemiec. Znaczenie gospodarcze i moralne bojkotu podwazylo porozumienie Agencji Żydowskiej z III Rzeszą (Ha-avara Agreement). Niemcy zgodzily sie na emigracje Żydow i wywiezienie cześci kapitalu, lecz jedynie w postaci eksportu niemieckich produktow do Palestyny. Porozumienie spowodowalo gwaltowne polemiki podczas kongresow syjonistycznych.