Bir Sosyal Bilim Olarak Tıp Ya da Sağlığın Sosyal Belirleyicileri

Abstract

Sosyoloji, insan sağlığını etkileyen faktörlerin araştırılmasını ve toplumsal bir eylemde bulunan insanın davranışlarının arkasındaki sosyal gerçekliklerin anlamını bulmasında önemli bir işlevi yerine getirmiştir. Örneğin sigara içme davranışı, beden zararları bakımından tıbbın konusunu oluşturmaktadır. Ancak toplumda yaygın olarak görülen bu alışkanlığı sadece biyolojik etkileri kapsamında ele almak, sağlığın tanımını aşan bir durumdur. Dolayısıyla sosyoloji, tıbbın erişemediği bu alanı neden-sonuç ilişkisi çerçevesinde incelemelidir. Bireyin sigara içme davranışında, ailevi problemler, kimlik ve kişiliğin oluşum süreci, gençlik, sosyo-ekonomik durum vs. gibi hangi etkenlerin rol oynadığını ortaya çıkarmak, hem halk sağlığı ve koruyucu hekimlik gibi sağlık biliminin tesis edilmesinde hem de tedavi süreçlerine ilişkin destekleyici bilgi sunmakta önemli katkıları oluşturmaktadır. Medikal sosyolojinin kurucusu olarak da kabul edilen Parsons, çalışmalarında hastalıkların biyolojik kökeni olduğu kadar toplumsal kökenlerinin olduğunu da ortaya koydu. Çünkü sağlık sosyolojisi, sağlık-hastalık sistemine ilişkin açıklamalarda medikal gerekçelerin yanı sıra bireysel, kültürel ve ekolojik faktörlerin, kısacası insan faktörünün de bu denkleme dahil edilmesi gerektiğini savunmaktadır.