Barok Sanatının XVII. Yüzyıl Osmanlı Kumaş Sanatına Etkileri ve Benzer Yönleri

Abstract

Köklü bir medeniyetin üzerine inşa olan Türk Sanatı, geçmişten bugüne ideali bulma gayesi ile sürekli bir yenilik içerisinde olmuş ve birbirinden orijinal eserler meydana getirmiştir. Kültürel, sosyal, ekonomik, dini birçok alanda dönemleri hakkında bilgi veren belge niteliğinde ve bu sanatın önemli dallarından biri olan Osmanlı kumaşları, farklı dönemlerde, farklı özellikler taşımaktadır. Bu özellikler bazen bir gelişimin izlerini taşırken bazen de diğer kültürlerin etkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan farklı olarak bu özelliklerin yer yer etkiden ziyade benzerlikten öteye geçmedikleri görülmektedir. Makalemiz kapsamında XVII. Yüzyıl Osmanlı kumaş örnekleri, mevcut kaynaklardan elde edilen görseller ve gerekli bilgilerden faydalanılarak motif, kompozisyon, renk, motif boyutu ve formu, kullanılan malzeme özellikleri bakımından incelenmiştir. Bunun dışında Türk Sanatına ait geçmişe dönük incelenen diğer arkeolojik verilerde de Barok’a maledilen bazı özelliklere rastlanılmıştır. XVII. yüzyıl Osmanlı kumaşları arasında bu ortak unsurlara sahip sanat eserleri, somut birer belge niteliğinde analiz edilerek, hangilerinin benzerlik, hangilerinin etki kapsamında değerlendirilmesi gerektiği hususunda çeşitli bulgular elde edilmiştir. Türk sanatçılarının üstün hayal gücü ile yeteneklerinin bir araya gelmesi ile oluşmuş Türk Sanatı ve eserlerinin bir grubunu temsil eden XVII. Yüzyıl Osmanlı Kumaşları, Barok sanatı ile birçok açıdan benzer özelliklere sahip olmasına rağmen bu sanattan etkilendiği de anlaşılmaktadır. Ancak bu etkileri de körü körüne uygulamak yerine kendi sanatsal değerleri ile harmanladıktan sonra eserlerine aksettirdiği de görülmektedir.