Balkanlarda Avrupa Birliği’nin Demokrasi Teşviki Politikalarının Sınırlılıkları: Yakınsama ve Yol Ayrımı Arasında Arnavutluk

Abstract

Avrupa Birliği'nin (AB) demokrasi yardımı politikalarına rağmen, Balkanlar'da demokratikleşmeye ilişkin yaygın beklentilerin tersine bir gelişme yaşanmasının nedeni nedir? Mevcut literatürde AB’nin genişleme politikasının Balkanlar’daki demokratikleşme sürecini desteklediği, ancak AB’nin demokrasi yardımı politikalarının sonucunun, bölgede ülkelerinin iç özellikleri tarafından belirlendiği görüşü öne çıkmaktadır. Bununla beraber son araştırmalar AB’nin demokrasi yardımı politikalarının sınırlılıklarına dikkat çekmişlerdir. Bu makale, Arnavutluk gibi literatürde ihmal edilmiş bir örneğe odaklanarak bu eleştirel literatüre katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Makale, eleştirel ekonomi politik bir bakışla AB'nin demokrasiye yardım politikalarının Arnavutluk örneğinde demokratikleşme sürecini nasıl etkilediğini incelemektedir. Makalenin temel savı, AB’nin Balkanlar’daki demokrasi yardım politikalarının, bölgede teşvik ettiği neoliberal model tarafından kısıtlandığıdır. Makale, AB’nin desteklediği neoliberal birikim stratejisinin demokratikleşme sürecini kısıtladığı varsayımdan hareketle, Arnavutluk’taki devlet-toplum-piyasa ilişkisinin, uluslararası kurum ve aktörlerin neoliberal öncelikleri kapsamında nasıl şekillendirildiğini göstermektedir. Makale, AB’nin genişleme politikaları çerçevesinde yaptığı demokrasi yardımının neoliberal modelin uygulanmasıyla sınırlı olduğu ve Avrupalılaşma ideolojisinin neoliberal birikim stratejisinin doğallaştırılmasına hizmet ettiği sonucuna ulaşmaktadır.