Badania korpusowe w składni: możliwości i ograniczenia

Abstract

Celem artykułu jest pokazanie możliwości wykorzystania korpusów internetowych w badaniach syntaktycznych. Analiza korpusowa pozwala na weryfikację aksjomatycznie zmodelowanych kompozycji znaków, z tym że polecenie może mieć charakter materialny (wyszukiwanie dokładne) lub algorytmiczne (wyszukiwanie leksykalno-gramatyczne). Narzędzia korpusowe są przede wszystkim przydatne przy określeniu częstości występowania jednostek i ich kombinacji w tekstach oraz regularności występowania wstępnie ustalonych cech. Na podstawie częstości mogą być opisywane cechy typologiczne różnych języków pod względem wybranych parametrów. Analiza korpusowa daje również możliwość sprawdzenia, czy dana właściwość walencyjna leksemu jest poświadczona, czy nie, także ustalenia jej funkcjonalności. Autor też pokazuje, że wykorzystanie korpusu internetowego w badaniach syntaktycznych ma pewne ograniczenia. W przypadku zjawisk częstych, zwłaszcza w mowie potocznej, analiza korpusowa jest skuteczna, ale nie zawsze pozwala na udokumentowanie zjawisk mniej typowych i stylistycznie nacechowanych. Jest to tym bardziej niebezpieczne w wypadku jednostek mniej częstych, ale regularnych pod względem realizacji opozycji systemowych. Korpus w równym stopniu powinien dawać możliwości opisu zjawisk mowy, jak i systemu języka – konkluduje autor. Jednym z wniosków jest to, że analiza korpusowa powinna być skonfigurowana z introspekcją i ankietowaniem.