Aylan Kurdi’den Sonra: Sanatta Göçün Kaydı

Abstract

Binlerce yıl öncesinde yaşam biçimi olan göçebelik, bireylerin ve toplumların hayatını şekillendiren bir fiil olarak karşımıza çıkmaktadır. Neolitik devrimle yerleşik düzene geçen insanoğlu temel barınma ve beslenme ihtiyaçlarını karşılayabildiği alanlarda hayatlarına devam etmiştir; ancak göç hareketleri son bulmamış ve çağlar boyunca kültürlerarası etkileşime katkı yapmaya devam etmiştir. Tercih sonucu ya da zorunlu bir fiil olan göç; bireysel ve toplumsal düzeyde birçok farklı etki yarattığı gibi sanat alanında da birtakım yansımalar ve etkiler ile karşımıza çıkmaktadır. Göç ve göçmenlik kavramları üzerinden kişisel fikirlerini farklı disiplinler aracılığı ile izleyiciye aktaran sanatçılar, kendi deneyimlerini ya da göç ile sonuçlanmış savaşlar, afetler, açlık gibi toplum belleğinde yer edinmiş birçok olay veya durumu ele alarak incelemiştir. Sinema, edebiyat ve tiyatro gibi çeşitli alanlarda nesne edinilen göç; plastik sanatlar alanında da sıklıkla kullanılmaktadır. Dünya toplumu birçok göç hareketine ve buna bağlı olarak birçok trajediye şahitlik etmiştir ancak; yaşanan bazı olaylar büyük çapta etkiler yaratmıştır. Aylan Kurdi ve ailesinin 2015 yılında çıktığı göç yolunda trajik biçimde hayatlarını kaybetmesi de yakın zamanda yaşanan büyük trajedilerden biridir ve bu çalışmada Aylan Kurdi üzerinden işlenerek, göç teması etrafında şekillenen sanat eserleri incelenmiş, yaşanan olayın plastik sanatlara yansımaları Ai Weiwei, Banksy, Pekka Jylhä gibi seçilmiş sanatçıların yapıtları özelinde değerlendirilmiştir.