Autistic Traits and Factors Related to a Clinical Decision to Use Risperidone in Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder

Abstract

Amac: Calismanin amaci, ana tanisi dikkat eksikligi hiperaktivite bozuklugu (DEHB) olan cocuk ve ergenlerde risperidon kullanma kararini belirleyen faktorleri, DEHB’de otizme ozgu ozellikleri (OO) ve bu ozelliklerin tedavi tercihi uzerindeki etkilerini arastirmaktir. Yontem: Ozel bir cocuk-ergen psikiyatrisi kliniginde takip edilmekte olan, aldiklari tedaviye gore dort gruba ayrilan DEHB tanili cocuklar geriye donuk olarak karsilastirildi [ilacsiz tedavi, IT (n=73, ortalama yas=9.22±2.94 yil), sadece stimulan, S (n=184, ortalama yas=10.52±2.98 yil), sadece risperidon R (n=51, ortalama yas=10.18±3.52 yil), ve stimulan ve risperidon, SR (n=30, ortalama yas=9.37±2.71 yil)]. Yari yapilandirilmis klinik gorusmeye ek olarak, ilk degerlendirmede, ebeveyn tarafindan bir sosyodemografik form, Cocuklar icin Davranis Degerlendirme Olcegi-6-18 (CDDO-6-18) ve SNAP-IV (Swanson, Nolan and Pelham), ogretmen tarafindan ise SNAP-IV olceklerinin doldurulmasi istendi. Bulgular: CDDO toplam puani, dissallastirici problemler, sosyal problemler, dusunce problemleri, dikkat problemleri ve agresyon olcekleri T skorlarinda (butun p’ler < 0.05) ve ebeveyn tarafindan doldurulan SNAP dikkat eksikligi ve toplam puanlarinda gruplar arasi anlamli fark bulundu (tek yonlu ANOVA analizi). SR grubunun (i) CBCL’in sozu gecen alt olceklerinin puani, IT ve S gruplarindan yuksekti, (ii) CBCL sosyal problemler alt olcegi puanlari R grubundan yuksekti, (iii) ebeveyn tarafindan doldurulan SNAP dikkat eksikligi alt olcegi puanlari IT ve R gruplarindan yuksekti (iv) ebeveyn tarafindan doldurulan SNAP toplam puani diger uc gruptan yuksekti (Tukey post hoc testi). CBCL-OO esiginin uzerindeki 64 cocugun ebeveyn ve ogretmen tarafindan derecelendirilen DEHB belirti siddetleri, CBCL-OO esiginin altinda olanlardan daha yuksekti. Lojistik regresyon analizinde hekimin risperidon iceren bir tedaviyi (tek basina veya stimulanla birlikte) tercih etmesi CBCL sosyal problemler (p=0.025) ve dusunce problemleri (p=0.039) alt olcekleri ile iliskili bulundu. Kategorik olarak otistik ozelliklerin bulunmasi tedavi tercihiyle iliskilendirilemedi. Sonuc: Bu klinik orneklemde, CDDO ebeveyn bildirimindeki sosyal problemler ve dusunce problemlerinin, DEHB tanisi olan cocuklarda, hekimin tedavi icin risperidon kullanma karariyla iliskili oldugu gorulmektedir. Calismamizin sinirlari icinde, otistik ozellikleri olan cocuklarda DEHB belirtilerinin daha siddetli oldugu ve bu cocuklarda daha fazla ogrenme guclugu oldugu, ancak otistik ozelliklerin, bir kategori olarak alindiginda, risperidon kullanimi ile iliskili olmadigi anlasilmaktadir. DEHB’li cocuklarda DEHB disi belirtilerin ayrintisiyla tanimlanmasi (sosyal ya da emosyonel belirtiler vb.), sosyal gelisimi destekleme yaklasimlari gibi, bireysellestirilmis klinik mudahalelerin gelistirilmesini saglayarak, ayni belirtileri duzeltme amacli, dogrudan DEHB’ye donuk olmayan, ilaclara daha az basvurulmasini saglayabilir.