ASPEKTI DRUGOSTI U RANOM PUTOPISNOM DISKURSU MILOŠA CRNJANSKOG O BANATSKIM ŠVABAMA U SVETLU POTESTARNE IMAGOLOGIJE

Abstract

U radu je, s aspekta potestarne imagologije, fokusirana rana putopisna proza Miloša Crnjanskog koja tematizuje problematiku vezanu za život Švaba nastanjenih u Banatu, koji su, nakon Prvog svetskog rata, pripali Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca. Ratne reperkusije su se na specifičan način reflektovale na njihov poratni život, s obzirom na to da su se, u novom društvenom kontekstu, našle u poziciji unutrašnje Drugosti. Predmet istraživanja je razmotren na osnovu upečatljivog putopisnog svedočenja Crnjanskog (O Banatu i o Banaćanima, te Izveštaji iz Vojvodine, iz 1923-1925). Zapaža se da su Crnjanskove predstave o Švabama građene u vidu imagema na kontrapunktu opozitnog bilateratnog para identitet / alteritet. Stoga su, istovremeno, sagledane i Crnjanskove predstave o sopstvenoj zemlji, nje- noj vlasti i narodu. U poziciji identiteta je srpski, a u poziciji alteriteta je nemački (švapski) entitet. Vizura donosi pregled pozitivnih i negativnih karakteristika sa obe strane opozitnog para. S tim u vezi, posebna pažnja je posvećena potestarnim imagologoškim vizurama, s akcentom na komunikativnim aspektima vlasti i njenom odnosu prema švapskoj Drugosti, ali i odnosa Švaba prema toj vlasti, u konkretnom kulturnom kontekstu.