Arkaik ve Klâsik Hellen Toplumlarının Mekâna Bağlı Köken ve Kuruluş Mitosları

Abstract

Klâsik Dönem Hellen dünyasının ayırt edici nitelikleri Atina polis'i üzerinden tespit edilse de bu kültürün çerçevesi, Arkaik Dönem Hellen siyasi coğrafyasında bulunan tüm toplumların iletişim dünyası içinde belirlenmiştir. Erken Hellen toplumlarının iletişim dünyasının en önemli ortak birikimi olarak, Homeros'a atfedilen şiirler gösterilebilir ki Hellen siyasi, sosyolojik ve mitolojik hafızasına özgü birçok unsur, nitelikleriyle birlikte ilk defa bu dizelerde kendini gösterir. Konumuz bağlamında, özellikle dizelerde belirlenen mitolojik hafıza önem arz eder. Öyle ki, Hellen toplumları açısından mitolojinin yüklendiği tarihsel rol, burada ve diğer aktarımlarda konu edilen mitolojik kahramanların ya da olayların çoğunlukla siyasal nedenlerle Arkaik ve Klâsik Dönem ozanlarınca yeniden kullanılmasına, ekler görerek yeniden biçimlendirilmesine neden olmuştur. Bu çalışmada; Arkaik ve Klâsik Hellen toplumlarının kuruluş ve köken iddiaları aşamasında yoğunlukla kullanılarak öne çıkarılan mitoslar belirlenecek, toplumların mitoloji üzerinden izlediği diplomasinin iç ve dış politikalardaki etkileri ve sonuçlarına değinilecektir. Son olarak ise, Arkaik Hellen toplumlarının hafızasında olgunlaşmaya başlayan bu geleneğin, Hellenistik Dönem'le birlikte toplumlara kimlik oluşturma ve kültürel bütünlük kurma aşamasında üstlendiği işlevsel rol özetle konu edilecektir.