Argumenty w sporze o legalizację eutanazji i wspomaganego samobójstwa. Część I

Abstract

Celem artykulu jest prezentacja argumentow uzywanych w debacie nad legalizacją eutanazji i wspomaganego samobojstwa. Przeciwnicy legalizacji wyzej wymienionych procedur poslugują sie argumentem moralnym ze świetości zycia oraz argumentem poza moralnym z rowni pochylej. Zalozeniem argumentu świetości zycia jest niemoralnośc wszelkich form zabijania terminalna choroba i związane z nią cierpienie nie są okolicznościami usprawiedliwiającymi przerwanie zycia. Ochrona zycia stanowi fundament funkcjonowania spoleczenstwa. Argument rowni pochylej opiera sie na nastepującym zalozeniu: jeśli uczyniony zostanie wyjątek od zasady nienaruszalności zycia w postaci np. eutanazji lub wspomaganego samobojstwa osob terminalnie chorych, ktore są pelnoletnie i wyrazają wolną od naciskow prośbe, w konsekwencji doprowadzi to do zabijania osob chorych, starych czy kalekich bez ich zgody lub nawet wbrew ich woli. Chodzi tu o zmiany w świadomości spolecznej, ktore mogą doprowadzic do zakwestionowania wartości zycia ludzkiego. Mozliwe jest takze wystąpienie trudnych do kontrolowania naduzyc. Zwolennicy przyspieszania śmierci formulują dwa argumenty moralne: argument z autonomii jednostki i argument z jakości zycia. Argument z autonomii jednostki jest przedstawiany jako wyraz szacunku do czlowieka i dokonywanych przez niego wyborow. Kazdy ma prawo zdecydowac kiedy wlasne zycie przestaje byc dla niego wartością, w szczegolności zaś w przypadku choroby i cierpienia, a zatem wybrac tzw. godną śmierc bez cierpienia i zalezności od innych. Zwolennicy tego argumentu stwierdzają, ze zasada autonomii moze byc rownie wazna lub nawet wazniejsza od zasady nienaruszalności zycia, jednocześnie jest ona odpowiedzią na paternalizm medyczny. Wlaśnie tego argumentu uzyto w panstwach, ktore zalegalizowaly eutanazje i wspomagane samobojstwo (panstwach Beneluksu, Kanadzie oraz w nastepujących stanach w USA: Oregonie, Waszyngtonie, Montanie, Vermoncie, Kalifornii, Dystrykcie Kolumbii oraz Kolorado). Kolejny argument zwolennikow dopuszczalności eutanazji i wspomaganego samobojstwa to argument moralny z jakości zycia, zaklada on, ze w pewnych okolicznościach zycie i jego kontynuacja nie stanowią dobra dla osoby. Argument z jakości zycia polega na oszacowaniu czy zycie ma dla chorego wartośc, czy tez pozostaje tylko ciezarem lub ogranicza sie do biologicznego trwania, jak np. w przypadku osob w przetrwalym stanie wegetatywnym. Nalezy zaznaczyc, ze to jaka zostanie uzyta argumentacja bedzie mialo wplyw na ksztalt przyszlych rozwiązan prawnych związanych z medycznie wspomaganą śmiercią.