Architectural Analysis and Evaluation of the Current Situation of Ergani Government House Functioned as a Museum

Abstract

Tarihi yapılar, geçmiş nesillerden günümüze aktarılan en önemli kültürel miraslar arasında yer almaktadır. Toplumun kültürel yapısını ve inşa edildiği döneme ait mimari ve kentsel üslubunu yansıtan bu yapılar, korunması gereken belge niteliği taşımakta olup evrensel nitelikteki eserlerdir. Gelişen kentler ve farklılaşan ihtiyaçlar, tarihi yapıların korunmasında bir yöntem olarak kullanılan yeniden işlevlendirmeye ilgiyi artırmıştır. Yeniden işlevlendirme, günümüz konfor ihtiyaçlarını karşılayamayan ve özgün haliyle kullanımının mümkün olmadığı yapılara farklı bir işlev kazandırılarak kullanımına devam edilmesini sağlayan bir koruma yöntemidir. Yeniden işlevlendirilen tarihi yapıların bakım onarımları, sürekli hale getirilerek yok olmaları engellenmekte ve gelecek kuşaklara aktarımı sağlanmaktadır. Bununla birlikte bu yapılar, kentlerin ekonomileri, kültürel turizmleri ve tanıtımları açısından önemli katkılar sağlamaktadır.
 Tanzimat Dönemi’nde başlayan batılılaşma etkisindeki imar ve kent düzenlemeleri ile Osmanlı Devleti’nde birçok kamu yapısı inşa edilmeye başlanmıştır. Sultan II. Abdülhamid’in 1876-1909 yılları arasındaki saltanat döneminde, birçok kentte yapılan kamu yapıları devletin gücünü ve otoritesini yansıtan önemli yapılardır. Sosyal ve ekonomik gelişmelerin etkisiyle, kentte kamu yapıları ile birçok anıtsal ve tarihi yapıların inşa süreci ile kentin gelişim süreci başlamıştır. Hükümet konakları, 19. yüzyılın sonlarına doğru farklı vilayet ve taşralarda inşa edilen, devletin gücünün ve otoritesinin gösterildiği kamu yapılarından en önemlisidir. Hükümet konaklarının çevresinde diğer kamu yapılarının eklenmesi ile meydanlar oluşturulmuştur. Osmanlı Dönemi’nde inşa edilen hükümet konakları ile diğer kamu yapılarında, Batı (İtalyan) mimarisi etkisi altında kaldığı bilinmektedir. Günümüzde Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli merkezlerinden biri olan Diyarbakır Vilayeti’nde kamu yapıları yapılarak, kentin tarihi yapı çeşitliliği artırılmıştır. Ergani, Diyarbakır kentinin büyük ilçelerinden biridir. Ergani Hükümet Konağı, Tanzimat Dönemi’nde inşa edilen hükümet konaklarının mimari üslubuna uygun inşa edilmiştir. Dikdörtgen plan düzeninde ve iki katlı olarak inşa edilen Ergani Hükümet Konağı’nda, hükümet konaklarının mimari öğelerinden biri olan hitabet balkonu ve geleneksel plan düzeni korunmuştur. Ergani Hükümet Konağı’nda restorasyon çalışması yapılmış (2010) ve yeni işlev verilerek müze olarak düzenlenmiştir. Bu çalışmada, müze olarak işlevlendirilen Ergani Hükümet Konağı kapsamında, yapılan yeniden işlevlendirme çalışmasına ait mimari analiz ile işlevlendirme sonrası mevcut durumun değerlendirilmesi ve yapının sürdürülebilirliği ile ilgili önerilerin sunulması amaçlanmıştır. Alan çalışmasında yerinde çekilen fotoğraflar ile görsel analizler yapılarak tespitlerde bulunulmuştur.