Analiza konwersacyjna zebrań z rodzicami w szkole – jak tematyka zebrań konstruuje tożsamość szkolną rodzica

Abstract

<b>Cel</b>. Celem podjętych badań jest rekonstrukcja sposobów oddziaływania zebrania na tożsamość instytucjonalną (szkolną) rodziców. Celem szczegółowym – poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: jakie strategie konwersacyjne występują podczas zebrania oraz jakie mogą być skutki stosowanych podczas zebrania strategii? Przedmiotem badań są strategie konwersacyjne występujące podczas badanych 22 zebrań z rodzicami klas I–III nagranych w latach 2017–2020. <b>Materiały i metody</b>. Badania prowadzone są metodą analizy konwersacyjnej (Silverman, 2009b; Perakyla, 2009). Szczególnie interesujące było to, co się wydarza „między” uczestnikami zebrania. Właśnie analiza konwersacyjna AC, zapoczątkowana przez Harveya Sacksa i jego współpracowników Emanuela Schlegloffa i Gaila Jeffersona, umożliwiła analizę interakcyjnego wymiaru zebrania. Dodatkowym argumentem za jej wyborem był fakt, że w badaniach instytucji ta perspektywa jest praktycznie nieobecna (Granosik, 2013). Przez pryzmat podejmowanej podczas zebrań z rodzicami tematyki zostanie dokonana rekonstrukcja strategii konwersacyjnych stosowanych w trakcie zebrania. Materiał badawczy stanowiły nagrania 22 zebrań z rodzicami. <b>Wyniki i wnioski</b>. Wyodrębniono wiodące tematy zebrania: osiągnięcia uczniów, wycieczki, wybory do rady rodziców, podpisy i opłaty. Zrekonstruowano pięć strategii działania profesjonalnego nauczycieli podczas zebrań: monologu nauczyciela, ironicznego nazywania uczniów, zobowiązywania rodzica do kontynuowania szkoły w domu oraz włączania rodziców w kwestie „gospodarcze” klasy i szkoły. W konkluzjach przedstawiono tożsamości instytucjonalne rodziców skonstruowane podczas konwersacji. Są to: rodzic jako widz szkolnego występu, rodzic całej klasy, zalękniony rodzic, rodzic w konflikcie (nie)lojalności wobec własnego dziecka, rodzic w roli ucznia, rodzic-pomocnik, rodzic jako niepotrzebny ekspert.