An Evaluation on the Origin and Structure of Bitlis Village Names

Abstract

Milleti millet yapan önemli unsurların başında kültür gelir. Toplum içinde yaşadığımız her şey, koruduğumuz her değer kültüre yansır. Bu değerler yer adlarında da hayat bulur. Yer adları, insanların yaşadıkları yerlerin kimliğini ve karakterini yansıtır. Bu adlar, bir coğrafyanın geçmişini, mirasını ve hatta geleceğini anlamak için değerli birer kaynaktır. Türk toplulukları eski çağlardan beri yerleştikleri yerlerin kendilerine ait olduğunu tescil etmek için yer adlarına ayrı bir önem vermiştir. Orta Asya’dan getirip Anadolu’ya nakşettikleri adlar, genellikle kendilerinin tabi olduğu boyun veya onlara önderlik eden komutanların adları olmuştur. Bunun olmadığı durumlarda da etraflarını coğrafyacı titizliğiyle inceleyip uygun adlar bulmaya çalışmışlardır. 
 Bitlis şehrinin kuruluşunu 5000 yıl öncesine götüren tarihçiler vardır; fakat Bitlis Kalesi’ne tarihsel süreçte ilk kimin yerleştiğiyle ilgili bir bilgi bulunmamaktadır. Kaynaklara göre Bitlis Kalesi’ni Büyük İskender’in kumandanlarından Badlîs kurmuştur. Şehrin bugünkü adı bu kumandanın isminden gelmektedir. Sürekli el değiştiren Bitlis, tarihî kişiliğini hiç kaybetmemiş ve adını bugüne kadar korumuştur.
 Bu çalışmada Bitlis ili merkez ve ilçeye bağlı köy adları köken ve yapı bakımından değerlendirilerek tarihî Bitlis şehrine katkı sunmaya çalışılmıştır.