An Empirical Analysis on International Migration as a Determinant of Regional Development in Turkey

Abstract

Bölgesel kalkınma, bölgeler arası eşitsizliklerin giderilmesine katkıda bulunmaktadır. Eğitim, sağlık ve altyapı alanında yapılan kamu yatırımları, bölgelerdeki faktör verimliliğini artırdığı için eşitsizlikle mücadelede önemli bir role sahiptir. Uluslararası göç ise beşerî sermaye ve dış ticaret olmak üzere iki kanal üzerinden bölgesel kalkınmayı etkilemektedir. Göçmenler, bir bölgedeki beşerî sermayeyi ve dolayısıyla faktör verimliliğini artırdığı için bölgesel kalkınmaya katkıda bulunmaktadır. Dış ticaret kanalı büyük oranda ağ etkisinden kaynaklanmaktadır. Göçmen ağları, ana ve ev sahibi ülke arasındaki ekonomik işlemleri kolaylaştıracak güvene dayalı bir iş ortamı oluşturmaktadır. Bu açıklamalar ışığında hem göç alan hem de göç veren bir ülke olması açısından uluslararası göçün Türkiye’deki bölgesel kalkınma üzerine etkisini araştırmak önem arz etmektedir. Bu çalışmanın amacı, panel veri analizi kullanarak uluslararası göçün bölgesel kalkınma üzerindeki etkisini incelemektir. Bu amaçla Türkiye’nin İBBS (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması) 2 düzeyine dayanan 26 bölgesinin 2012-2017 dönemi verisi kullanılmıştır. Tüm bölgeler analize dahil edildiği için katsayılar sabit etkiler modeliyle tahmin edilmiştir. Modelde uluslararası göç ve bölgesel kalkınmayı sırasıyla yasal göçmenlerin sayısı ve kişi başına düşen bölgesel gayrisafi yurtiçi hasıla temsil etmektedir. Her iki değişkene ilişkin veri Türkiye İstatistik Kurumunun veri tabanından alınmıştır. Çalışmanın temel bulgusuna göre uluslararası göç akımlarının bölgesel kalkınma üzerinde pozitif etkisi vardır. Ayrıca işgücü ve eğitim üzerine yapılan kamu yatırımları, bölgesel kalkınma üzerinde pozitif bir etkiye sahiptir. Bu kanıtlar ışığında nitelikli göçmen işgücü, bölgeler için dış beşerî sermaye kaynağı olarak değerlendirilebilir. Son olarak ihracatın bölgesel kalkınma üzerinde zayıf bir pozitif etkisi vardır.