"All-Over'dan Devr-i Alem'e"

Abstract

Bu makale, modülasyon yasalarına tabi olduğu düşünülen başta resim ve heykel olmak üzere plastik sanatların özünde kıyasıya bir el ile göz çatışması olduğu iddiasıyla yazılmaya çalışılmıştır. Amaç gözün hükmettiği sanatsal tavırda temsil, elin hükmettiği sanatsal tavırda ise yapıtın başlı başına bir mevcudiyet şeklinde ortaya çıktığını göstermektir. Gözün egemen olduğu tavırda çizgi ve ışık kavramları öne çıkarken, elin egemen olduğu tavırda çizi, leke, diyagram, dijital, haptık, fraktal, dirimsellik kavramları öne çıkmaktadır. Makalenin ikinci amacı, elin hükmettiği, eyleme geçen bedenin tamamıyla ele dönüştüğü Soyut Dışavurum akımına bağlı kalınarak ve modülasyon kavramından esinlenilerek geliştirilen “Devr-Âlem” adı verilen bir mekanizmayı tartışmaya açmaktır. Göz Pollock’un “All-Over” adını verdiği imgesinde, plan olmaya meyilli fırça dışı araçlarla üretilen, “Devr-i Alem” de ise izleyicinin soluduğu hava niteliğindeki renkler (sprey boya) ve tüm varoluşu ile kendi ürettiği, plan olmaya meyilli çizinin, hacim olmaya meyilli planın fraktal gücünü görmekle yetinir. Burada sanat yapıtı, bilinenin aksine “Sanatın Gaz Hali” diye tanımlanan, interaktif katılımın önünü açarak deneyime dönüşen disiplinler arası bir eylemdir. Eylem sonucu yaratılan haptik uzamda bu optik (göze hitap eden) kökenli ebru tadında oluşum, izleyicilere baktıkları şeyden zevk almayı değil, bakmanın tadına varmayı öğütler.