Ahlaki Zekâ: Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Yeni Bir Kavram

Abstract

Birey merkezli her uygulama ve çalışma alanı çoklu zekâ kuramlarına ihtiyaç duymaktadır. Yapılan araştırmalar çoklu zekâ yetilerine sahip olan yönetici durumundaki kişilerin iş yaşamlarında daha verimli olduklarını ortaya koymuştur. Bireysel-deneyimsel ve sezgisel durumları içine alan, yönetsel zekâ kavramı içinde bir beceri olarak tanımlanan ahlaki zekâ; eylemin ortaya konmasından önce kişilerin zihinlerinde bu kararı değerlendirdikleri bir zekâ türüne işaret etmektedir. Bu beceri, ayırt edebilme-karar verebilme ve eyleme geçme sonrası kararları kapsamaktadır. Ahlaki zekâ türü özellikle belli gruplar için gereklidir. Bunlar şirket yöneticileri, doktor ve hemşireler, terapistler, psikologlar ve yönetici konumda çalışan kişilerdir. Her gün hastalar ile temasta olan hekim ve hemşirelerin ahlaki zekâ düzeyleri hastalarla kurulan ilişkinin kalitesini artıracaktır. Sağlıkta iletişime olan ihtiyaç sağlık hizmetlerinin karmaşıklaşmasıyla artmakta, iyi bir iletişim; güven, tedaviye uyum, zamandan tasarruf gibi sağlık organizasyonlarının eksikliklerini giderebilmektedir. Hizmet sunumu sırasında iyi ilişkiler kurulmasında ahlaki zekâ parametrelerinden nezaket-tolerans-adalet-empati-kişisel kontrol-eşitlik kavramına ihtiyaç büyüktür. Ahlaki zekâ; sadece aralarında asimetrik ilişki olan sağlık profesyonelleri ve hasta arasında değil, sağlık çalışanlarının ast-üst ilişkilerinde de önemlidir. Ahlaki zekâ parametrelerinin dikkatle takibi açık ve anlaşılır bilgi verilmesini, hastaların tedaviye ilişkin güvenini artıracaktır. Böylelikle hasta merkezli tıp uygulamaları daha çok taraftar bulabilmekte, yüksek nitelikli bakım kurum memnuniyetini artırabilmekte, daha iyi klinik beceriler ve kaliteli sağlık bakımı güçlendirilebilmektedir.