ÇAĞDAŞ ARAP EDEBİYATINDA ZİNDAN EDEBİYATI (SUN‘ULLAH İBRÂHÎM’İN TİLKE’R-RÂ’İHA İSİMLİ ROMANI)

Abstract

Tarih boyunca insanlar, her zaman var olan iktidarları eleştirmişlerdir. Ancak kendileri iktidara geldiklerinde, adil bir düzen ve sosyal bir adalet kuracaklarını ifade etseler de bunu yapamamışlardır. Birçok iktidar adaleti getireceğini söylerken, iktidara geldiklerinde bu sözlerini unutmuşlardır. İşte bu iktidarlardan Orta Doğu’nun Nasır’ının Mısır’ı da böyle bir yerdir. Nasır ülkesi Mısır’ı 1952 Darbesi’nden ölüm tarihi olan 1970 tarihine kadar demir yumrukla yönetmiştir. Bu anlamda Stalin, Hitler ve Mussolini’den geri kalmamıştır. Nasır’ın övülecek bir tarafı varsa o da eğitimi, ülke genelinde yaygınlaştırmasıdır. Nasır başlangıçta krallığı eleştirse de kendisi başlangıçta iş birliği yaptığı İslamcılar ve solculara sırtını dönmüş, bu kesimlerin kendilerine olan güvenini boşa çıkarmıştır. İşte bu güveni boşa çıkarılanlardan biri de solcu bir yazar olup hapishanelerde yatan Sunullah İbrahim’dir. İbrahim aynı zamanda yarı otobiyografik bu romanında rejimin zulüm yüzünü de Tilke Raiha romanında ortaya koymuştur. Bununla da kalmayarak sol cenahta yer alıp bu cenahta yer almanın bedelini canıyla ödeyen Şuhdi Atiyye İbrahim’in bir şiirinide romanına alıp kurgulaştırmıştır. Bu romanı okuduğunuzda Seyyid Kutub’un idamı, Zeynep Gazali’ye yapılan işkenceleri, Nasır’ın ihvancı korumalarının niçin çöle diri diri gömdürdüğünü ve sol cenahta yer alan Şuhdî’Atiyye eş-Şâfi’î (1913-1960) ve Sunullah İbrahim gibi kişilerin niçin hapse atıldığını, niçin işkence edildiğini de anlamış oluruz. Bu romanı okumak aynı zamanda Nasır’ın işkence tarafını ve Mısır’da yaptığı zulmü, romanıyla kurgulayan Sunullah İbrahim’i bir nebze olsun anlayarak bir farkındalık ortaya koymaktır.