Accessible Film Festival as an Accessible Domain for the Blind and Partially Sighted People

Abstract

Ankara Engelsiz Filmler Festivali 2013 yılından itibaren engelli bireylerin kültürel ve sanatsal faaliyetlere katılmalarını sağlamak amacıyla düzenlenmeye başlamıştır. 2017 yılına kadar sadece Ankara’da yaşayan engelli olan ve olmayan sinemaseverleri biraraya getiren bu festival aynı yıl Puruli Kültür Sanat’ın İstanbul ve Eskişehir’i de gündemine almasıyla daha çok sayıda engelli seyirciye erişim fırsatını yakalamıştır. Bu çalışmanın amacı, Engelsiz Filmler Festivali’nin görme engelli hedef kitlesi açısından ne derece erişilebilir olduğunu ortaya koymaktır. Bu amaca uygun olarak, festivalin Ankara’da düzenlenen kısmı örneklem olarak seçilmiştir. Bunun sebebi, festivalin sürekli olarak Ankara’da düzenleniyor olması ve festival burada daha uzun sürdüğü için diğer şehirlere kıyasla Ankara’nın veri toplama açısından daha uygun olmasıdır. Araştırma üç basamaktan oluşur. İlk olarak, festivalin hedef kitleye nasıl ve hangi yollarla duyurulduğu araştırılmıştır. İkinci olarak, önce festival posteri, kılavuzu ve gösterim programının tanıtıldığı kitapçığın hedef kitleye nasıl ulaştırıldığı incelenmiş, ardından saha çalışması kapsamında izleyiciler, festivale katılım oranları ve gösterdikleri ilgi açısından gözlemlenmiştir. Üçüncü olarak, festivalin basında nasıl yankı bulduğu araştırılmış ve görme engelli hedef kitlenin festivaldeki sesli betimlemeler hakkında görüşlerinin alındığı ankete yer verilmiştir. Bu araştırma sonucunda festivalin basında, sosyal medyada, internet sitelerinde ve mail gruplarında paylaşıldığı görülmüştür. Festival posterinin, kılavuzunun ve gösterim programının tanıtıldığı kitapçığın görme engelliler için erişilebilir nitelikte olduğu gözlemlenmiştir. Saha araştırmasında ise, görme engelli katılımcıların sayısının az olduğu tespit edilmiştir. Öte yandan, engelli olmayan katılımcıların görme engellilerin de film izleyebileceklerini bilmediği gözlemlenmiştir. Festivalin basında “fark yaratanlar” olarak yer aldığı göze çarpmaktadır. Görme engellilere uygulanan ankette ise, festivalde yer alan sesli betimlemeli filmlerin görme engellilerin beklentilerini karşıladığı belirlenmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, festival görme engelli hedef kitlesi için erişilebilir niteliktedir. Bu çalışma hem görme engellilere yönelik hedef kitle odaklı bir çalışma olması hem de görme engellilerin görüşlerinin yanısıra gören izleyicilerin de sesli betimlemeye yaklaşımlarını ortaya koyması bakımından bir ilk olduğu için önemlidir.