A Union Organization in the Field of Music in the 1960’s: Turkish Music Artists Union and Müzik-iş Newspaper (1968)

Abstract

İlk örnekleri İngiltere’de sanayi devriminin bir ürünü olarak ortaya çıkan sendikal hareketler, XIX. yüzyılda yaşanan siyasi ve iktisadi gelişmeler ile birlikte kapitalist üretim ilişkileri çerçevesinde işçilerin yardımlaşma ve dayanışma örgütleri olarak kurulmuştur. Türk sendikacılığı ise Osmanlı Devleti’nde bir sınıf hareketine bağlı olmaksızın XIX. yüzyıl sonu ve XX. yüzyıl başında oluşmaya başlamıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında dönemin sosyal ve siyasi şartları nedeniyle istenen ölçüde ilerleme gösteremeyen sendikal hareketler, II. Dünya Savaşı sonrasındaki 1947-1950 arasındaki dönemde tekrar faal duruma geçmiştir. Daha sonra 1961 Anayasası ile sendikacılık alanında yeni düzenlemeler yapılmış, buna paralel olarak özellikle meslek örgütleri olarak kurulan sendika sayısı da artmıştır.
 Bu sendikalardan biri olan Türk Müziği Sanatçıları Sendikası (Müzik-iş), 1965 yılının Ocak ayında yetmiş Türk müziği sanatçısı tarafından Ankara’da kurulmuştur. Türk-İş Konfederasyonu’na bağlı millî sendika statüsünde kurulan Müzik-iş, kurulduğu yıl İzmir ve İstanbul’da, 1966 yılında ise Gaziantep’te şube açmıştır. 1968 yılının Mart ayında ise sendikanın yayın organı olan Müzik-iş Gazetesi çıkarılmaya başlanmış ve yalnızca yedi sayı yayınlanmıştır. Bu çalışmada Türk sendikacılık tarihinde ilginç bir yeri olan Müzik-iş Sendikası incelenmiştir. Değerlendirme yapılırken sendikanın yayın organı Müzik-iş Gazetesinden yararlanılmıştır. Ayrıca Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, Türkiye Büyük Millet Meclisi Zabıt Ceridelerinden, Resmî Gazete ve konuyla ilgili tetkik eserlerden de faydalanılmıştır.