A Reading of Christianity through the Conception of Natural Religion: John Toland’s Understanding of God, Religion, and Revelation

Abstract

Bugün “Aydınlanma” olarak nitelendirdiğimiz 18. yüzyıl Batı düşüncesine temel karakteristiğini veren hususlardan biri doğa felsefesinden “bilime” doğru yaşanan sıçramadır. 17. yüzyılda Newton’la özdeşleşen doğa felsefesinin matematiksel yasalarının tespitine yönelik teşebbüsle Tanrı’ya, evrene ve insana yönelik bakış açısı da değişmiştir. Bu süreçte Hıristiyanlığın akıl ve doğa ile uyumlu hale getirilme çabalarının arttığı görülür. Doğa ve akıl ile uyumlu din arzusu Hıristiyanlık içerisinde dinî rasyonalistler başlığı altında değerlendirilen çeşitli yaklaşımlar doğurmuştur. Bu dönemde ayrıca ağırlıklı olarak deistler tarafından dile getirilen “doğal din” söylemi ile karşılaşılır. Yaşadığı zaman diliminde entelektüel kimliği ve çok sayıda eseriyle fikirleri takip edilmiş bir isim olan John Toland da doğal din anlayışını savunanlardan biridir. Bu çalışmada Tanrı, din ve vahiy hakkındaki görüşlerinden hareketle, Toland’ın sahip olduğu doğal din perspektifi açısından Hıristiyanlığın geleneksel yapısına yönelik değerlendirmeleri ele alınacaktır.