A Critical Analysis on Turkish Lesson Curriculum and Textbooks in terms of Fluent Reading Skills

Abstract

Türkçe dersinin öğrenme alanlarından biri olan okuma, öğrencinin yaşam boyu kullanacağı temel becerilerden biridir. Bu anlayıştan hareketle, Türkçe dersine ait öğretim programları öğrencilerin birinci sınıftan sekizinci sınıfa kadar okuma-anlama becerilerini geliştirmeye odaklanmaktadır. Okumadan farklı olarak akıcı okuma, programlarda ayrı bir öğrenme alanı olarak 2018’e kadar kendine yer bulamamıştır. Okumanın ileri bir boyutu olarak düşünülen akıcı okuma, bir metin içerisinde anlam ünitelerine dikkat ederek belli bir hızda, konuşurcasına yapılan okumadır. Akıcı okumanın dört temel bileşeni vardır: Doğru okuma, hız, prozodi ve anlama. Doğru okuma, hız ve prozodi sayesinde akıcı bir okuma gerçekleşmekte ve anlama kolayca ulaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, akıcı okumanın temel bileşenlerini yansıtma durumu bakımından öğretim programındaki kazanımları ve ders kitaplarındaki etkinleri incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı olarak ilgili literatürün derlenmesiyle belirlenen ‘Akıcı Okumanın Temel Bileşenleri Formu’ kullanılmıştır. Araştırmanın inceleme nesnelerini ise 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı (TDÖP) ile MEB ve özel yayınevlerine ait (1-8 sınıflar) on dört adet Türkçe ders kitabı oluşturmaktadır. Nitel bir yaklaşımla desenlenen araştırmada doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır. Verilerin analizinde ise nitel araştırma tekniklerinden betimsel analiz kullanılmıştır. Araştırmanın sonuçları, TDÖP’deki kazanımların ve ders kitaplarındaki etkinliklerin akıcı okumanın temel bileşenleri üzerinde yeterince odaklanmadığını ortaya koymaktadır. Programda özellikle prozodi ile ilgili kazanımlara daha fazla yer verildiği, doğru okuma ve hız ile ilgili kazanımların ise ihmal edildiği tespit edilmiştir. Bununla birlikte incelenen ders kitaplarında da özellikle doğru okuma ve hız ile ilgili kazanım ve etkinliklerin yetersiz olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ders kitaplarında prozodi ile ilgili etkinlik ve yönergelere daha fazla yer verilmiştir. Bunun yanı sıra hem öğretim programında hem de ders kitaplarındaki etkinlik ve yönergelerde akıcı okumayla ilgisi bulunmayan unsurlara da yer verildiği görülmüştür.