2005 Anayasasındaki Federal Sistem Kap-samında Irak'ın Yönetiminde Azınlıkların Rolü

Abstract

Bu çalışma Irak'ta 2005 yılında kabul edilen anayasanın azınlıklara dair so-runları çözme yeteneğini ve azınlıkların federal sistem çerçevesindeki rolünü incelemektedir. 2005 Anayasasıyla birlikte Irak federal bir devlete dönüş-müştür. Anayasaya göre bunun temel nedeni, azınlıkların yönetimde daha fazla katılımını sağlamaktır. Bununla birlikte, diğer federal ülkelerin aksine, bölgelerin şekli ve federal hükümetin oluşumuyla ilgili yönetim prosedürleri anayasal bir metinle düzenlenmemiş ve bu düzenlemeler yasalara bırakıl-mıştır. Çalışmanın amacı, 2005 Anayasası'nın azınlıkların sorunlarını çöz-me ve siyasal katılımlarını artırma olasılığını değerlendirmek, siyasal katı-lım sürecindeki eksiklikleri tanımlayarak çözüm yolları önermektir. Irak'ta federal yapılanmanın etnik, mezhepsel veya coğrafi temelli olmasına ilişkin sorunsal çalışmanın temel tartışma konusudur. Böylece, Irak federal devle-tinin etnik, ulusal ve mezhepsel çeşitlilikle karakterize edilmesi bağlamında, anayasal metinlerin yorumlanması ve tartışılmasına dayalı bir analiz yön-temini benimsenmektedir. Azınlıkların sorunlarının çözümü için federaliz-min etkin bir şekilde uygulanması ve azınlıkların haklarının güvence altına alınması gerekmektedir. İhtilaflı bölgelerin sınırları gibi temel meselelerin çö-zülmesi ve federalizmin gerçekçi bir şekilde uygulanması önemlidir. Çalışma azınlıkların katılım sorununun Irak bağlamında en mümkün yolunun, Ame-rika'daki gibi coğrafi federalizm yoluyla mevcut eyaletlerin oluşturulması olarak görmektedir. Bu yöntemin, azınlıkların siyasal katılımını artırma ve Irak’ın siyasal istikrarını sağlamak amacıyla uygulama açısından daha an-lamlı bir uygulama olduğu görülmektedir.