1770-1790 Yılları Arasında Osmanlı Yelkenli Donanması ve Avrupa'daki Konumu

Abstract

Osmanlı donanması, 15. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Akdeniz’in ve Avrupa’nın önde gelen donanmalarından biri olmuş ve 20. yüzyıla kadar bu durum devam etmiştir. Ancak Osmanlı donanmasının sayısal büyüklüğü hakkında sınırlı sayıda araştırma yapıldığından, bu donanmayı diğerleri ile doğru bir zeminde kıyaslamak çoğu dönem için mümkün olmamıştır.
 Bu araştırmada, 1770-1790 yılları arasında Osmanlı donanmasının envanterine giren tüm yelkenli savaş gemilerinin tespiti üzerinden bir mukayese denemesine girişilmiştir. Beş yıllık periyotlar halinde Osmanlı donanmasının yıllara göre mevcudu ve gemi edinme potansiyeli açığa çıkarılmıştır. Detaylı şekilde bilinen Osmanlı gemileri, Avrupa donanmalarının yelkenli gemileri ile mukayese edilmiştir. 
 Cezayirli Gazi Hasan Paşa’nın kaptanıderyalık dönemi olan 1770-1790 yılları arası, aynı zamanda Osmanlı donanmasının bir değişim ve dönüşüm geçirdiği periyot olmuştur. Bu değişim ve dönüşüm donanma envanterine yansıdığı gibi, Osmanlı donanmasının kompozisyonu Avrupa donanmaları ile kıyaslanmıştır. Daha önce denenmemiş olan bu yöntem sayesinde, Osmanlı donanmasının Avrupa donanmaları arasındaki itibari konumunu tespit etmek de mümkün olabilmiştir.