11.Sınıf Öğrencilerinin Türk Dili ve Edebiyatı Dersinde Uygulanan Söylem Çözümleme Yöntemine İlişkin Görüşleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı, söylem çözümleme yönteminin Türk Dili Edebiyatı öğretimine; okuma, anlama, metin çözümleme ve dil kullanımı becerileri açısından etkisini belirlemek, bu konuda öğrenci görüşlerini elde etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu 2014–2015 Eğitim-Öğretim yılı bahar döneminde, Erzurum il merkezinde yer alan Özel Bilkent Erzurum Laboratuvar Lisesi’nde öğrenim görmekte olan 11. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Öğrencilerin Türk Dili ve Edebiyatı derslerinde söylem çözümleme yönteminin kullanılmasına ilişkin görüş ve düşünceleri yöntem uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra öğrencilere uygulanan görüş formları yoluyla toplanmıştır. Ayrıca, uygulamayı yapan araştırmacının gözlemleri ve uygulama sonunda “görüşme” tekniğinden faydalanılarak video kaydı alınan öğrenci görüşleri de incelemeye dahil edilmiş, verilerin birbirini desteklediği görülmüştür. Toplanan verilerin analizinde betimsel analiz ve içerik analizi yaklaşımı kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; söylem çözümleme yönteminin süreci etkin hale getirdiği, öğrencilerin okuma, anlama, metin çözümleme ve dil kullanımı becerilerinin gelişimini sağladığı, anlamlı, kalıcı ve başka alanlarla aktarılabilecek öğrenme durumları oluşturduğu, öğrenciler üzerinde derse güdülenme ve aktif öğrenme açısından etkili olduğu, eğitim sürecini zevkli hale getirerek derse katılımı arttırdığı, öğrencilerin sosyal ve iletişim becerilerine de katkı yaparak kişisel gelişimlerini desteklediği sonuçları ortaya çıkmıştır. Okuma ve anlama becerisinin bireylerin tüm yaşantısında ve öğrenme alanlarında etkili olduğu, söylem çözümleme yönteminin bir metin çözümleme tekniği olarak kullanıldığı çok az çalışmanın olması ve ana dil ve edebiyat derslerinde öğretim yöntemi olarak kullanıldığı bir çalışmanın bulunmuyor olması gibi nedenlerle çalışmanın eğitim bilimleri alan yazınına önemli katkılar sağlayacağı düşünülmektedir