Κόλασις w literaturze helleńskiej: od Tukidydesa do Pseudo-Timajosa

Abstract

Tematem artykułu jest analiza semantyczna greckiego rzeczownika odsłownego κόλασις w literaturze helleńskiej od jej początków do czasów powstawania Nowego Testamentu. Cześć pierwsza artykułu przedstawia definicje słownikowe i etymologię κόλασις. Część druga analizuje znaczenie κόλασις w okresie klasycznym. Część trzecia omawia sens terminu w okresie hellenistycznym. Część czwarta zawiera konkluzję podsumowującą wszystkie analizowane wystąpienia i klasyfikującą znaczenia wyrazu. Analiza semantyczna użycia κόλασις w prozie helleńskiej okresów klasycznego i hellenistycznego pozwala na wyodrębnienie tuzina jego znaczeń. Są one następujące: sankcje polityczno-gospodarcze; okrzesywanie drzewa; represje; kary lub nagrody, które motywują ludzi; dyscyplinowanie, wychowanie; ukaranie przez prawo; kara naprawcza, tj. chłosta, grzywna, utrata przywilejów; kara odstraszająca, tj. banicja, decymacja, egzekucja; zemsta, odwet, tj. tortury, głodzenie; kara doczesna; kara eschatologiczna; kara boska. Na 140 wystąpień zaledwie osiem pozycji odnosi się do kar eschatologicznych, z czego dwa (odnotowane u Klearcha z Soloj i Diodora Sycylijskiego) oznaczają karę boską, która potencjalnie może być wieczna.