ارزیابی کارایی اردک به عنوان عامل بیولوژیک بر تنوع و تراکم علف های هرز در کشت توأم برنج- اردک (Oryza sativa L.)

Abstract

به منظور ارزیابی اثر تراکم اردک در مزارع برنج (Oryza sativa L.) بر تنوع و تراکم علف های هرز، آزمایشی در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا گردید. این آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به اجرا در آمد. در این آزمایش عامل اصلی تعداد اردک در سه سطح (شامل شاهد، 400 و 800 اردک در هکتار) و عامل فرعی رقم برنج در سه سطح (شامل طارم به عنوان رقم محلی، شیرودی و قائم به عنوان ارقام اصلاح شده) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس بیانگر اختلاف کاملا معنی دار تعداد اردک، رقم و برهمکنش آنها از نظر تراکم علف های هرز اویارسلام (Cyperus ssp.)، قاشق واش (Alisma plantago-aquatica L.)، سوروف (Echinochloa crus-galli L.)، عدسک آبی (Lemna minor L.)، آزولا (Azolla pinata R.Br.) و عملکرد شلتوک ارقام برنج بود. نتایج نشان داد که کمترین میزان تنوع و تراکم علف های هرز به ترتیب مربوط به تراکم های 800 و 400 اردک در هکتار بوده است. در میان ارقام مورد بررسی در این آزمایش، رقم طارم دارای کم‌ترین و رقم قائم دارای بالاترین میزان تنوع و تراکم علف های هرز بودند. بالاترین میزان تراکم علف هرز اویارسلام بذری در شاهد (بدون اردک) و در رقم قائم (67 بوته در متر مربع) مشاهده شد که نسبت به تیمار 800 اردک در هکتار حدود 97 درصد افزایش یافته بود. بالاترین عملکرد شلتوک در تیمار 800 اردک در هکتار به ترتیب در ارقام شیرودی (3/5 تن در هکتار)، قائم (3/4 تن در هکتار) و طارم (6/3 تن در هکتار) بدست آمد که نسبت به ارقام شیرودی (1/4 تن در هکتار)، قائم (4 تن در هکتار) و طارم (9/2 تن در هکتار) در تیمار 400 اردک در هکتار به میزان 23، 7 و 20 درصد بالاتر بود. در مجموع نتایج نشان داد که در شرایط آزمایش حاضر، رقم طارم و تیمار 800 اردک در هکتار با کم‌ترین میزان تنوع و تراکم علف های هرز برتر از سایر ارقام و تراکم های مورد بررسی در این آزمایش بودند.