Abstract
به‌منظور بررسی اثر نیتروژن و رژیم‌های آبیاری و غلاف‌زدایی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود رقم (ILC482)، آزمایشی به‌صورت کرت‌‌های دوبارخردشده با طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 91-1390 اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل مقادیر کود نیتروژن (30، 75 و 150کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان عامل اصلی، رژیم‌های آبیاری (آبیاری کامل: آبیاری در تمام دورة رشد به فاصلة 10روز؛ و آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی و مراحل گلدهی و غلاف‌دهی) به‌عنوان عامل فرعی و غلاف‌زدایی (شاهد: (0)، 25 ، 50 و 75درصد) به‌عنوان عامل فرعی-فرعی بود. وزن خشک برگ و ساقه، وزن دانه در بوته، وزن خشک اندام هوایی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته و وزن 100دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که تیمار 150کیلوگرم نیتروژن باعث بهبود اکثر صفات مورد مطالعه شد. تیمار 150کیلوگرم نیتروژن با 8/3گرم دانه در بوته بیشترین وزن دانه در بوته را تولید کرد. بیشترین شاخص برداشت (36درصد) به تیمار 30کیلوگرم نیتروژن تعلق داشت. تیمار آبیاری در مراحل گلدهی و غلاف‌دهی با وزن دانه 4/4گرم در بوته نسبت به دو سطح دیگر آبیاری برتری داشت. بالاترین شاخص برداشت (39درصد) نیز به همین سطح آبیاری تعلق داشت. در دو تیمار آبیاری کامل و آبیاری تکمیلی در مرحله گلدهی، 75درصد غلاف‌زدایی وزن دانه را 60درصد کاهش داد، اما این کاهش در تیمار آبیاری تکمیلی در مراحل گلدهی و غلاف‌دهی 45درصد بود. در این برهم‌کنش، آبیاری تکمیلی در مراحل گلدهی و غلاف‌دهی همراه با غلاف‌زدایی جزئی(25درصد) بیشترین شاخص برداشت (45درصد) را داشت. بیشترین وزن خشک اندام هوایی از تیمارهای 150کیلوگرم نیتروژن (8/12گرم در بوته) و آبیاری کامل (3/14گرم در بوته) به‌دست آمد. غلاف‌زدایی تمام صفات فوق (به‌جز وزن برگ) را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. 75درصد غلاف‌زدایی، وزن دانه و وزن خشک اندام هوایی را به‌ترتیب 56 و 30درصد نسبت به شاهد کاهش داد. کمترین شاخص برداشت نیز (23درصد) به تیمار 75درصد غلاف‌زدایی تعلق داشت. در شرایط تنش خشکی(یک نوبت آبیاری)، مصرف بالای کود نیتروژن تأثیری بر وزن دانه در بوته نداشت، لذا می‌توان با مصرف 30کیلوگرم نیتروژن به‌عنوان کود آغازگر، عملکرد قابل‌قبول (166گرم دانه در متر‌مربع) را به‌دست آورد. به‌طور کلی با مصرف نیتروژن، می‌توان خسارت ناشی از حذف غلاف‌ها را تا حدی بهبود بخشید. همچنین در شرایطی که محدودیت آب وجود دارد، می‌توان با آبیاری تکمیلی در مراحل زایشی با کمبود آب مقابله کرد. تمام صفات از جمله تعداد غلاف، تعداد دانه، شاخص برداشت و وزن خشک اندام هوایی همبستگی مثبت و معنی‌داری با وزن دانه داشتند. در این بین، تعداد غلاف در متر‌مربع بیشترین همبستگی (75درصد) را با وزن دانه داشت.
Sign-in/Register to access full text options 
Free) 
Talk to us
Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have
Schedule a call
