بررسی رفتار ژئوشیمیایی عناصر نادر خاکی در آپاتیت های جزیره هرمز

Abstract

منطقه مورد مطالعه در سه کیلومتری جنوب غربی جزیره هرمز، در استان هرمزگان واقع است. واحدهای اصلی زمین‌شناسی منطقه توده اسیدی گرانوفیر که به‌شدت دگرسان شده و عامل به‌وجودآورنده آپاتیت‌های منطقه است، دایک دیابازی، مارن و بازالت تجزیه شده می‌باشند. آپاتیت تنها کانی فسفاته تمرکز‌دهنده عناصر نادر خاکی در جزیره هرمز است. در این آپاتیت‌ها، مقدار اکسیدهای Na2O و SiO2 بالا و مقدار متوسط عناصر اصلی چون Fe, Mg, Al, Caبترتیب برابر با7.5ppm, 365ppm, 2880ppm, 27.8% می‌باشد. با افزایش تفریق ماگمایی میزان عناصر Y, Mn, Rb افزایش و میزان Sr کاهش می‌یابد، میزان این عناصر در آپاتیت‌های هرمز به‌گونه‌ای است که تفریق ماگمایی متوسط را نشان می‌دهند. مجموع عناصر REE (1.22-2.25%) و نسبت LREE/HREE در آپاتیت‌های هرمز بالا هستند. بنابراین آپاتیت‌های هرمز از عناصر نادر خاکی سبک غنی شده‌اند. شیب الگوی به‌هنجار شده نسبت به کندریت این عناصر منفی و همراه با آنومالی منفی Eu می‌باشد. از نمودارهای مختلف متمایز‌کننده انواع واحدهای سنگی براساس ترکیب آپاتیتها مشخص شده است که آپاتیتهای هرمز به گرانیتوئیدهای نوع I مافیک با درجه اکسیدشدگی بالا (Fe2O3/FeO>1) تعلق دارند.