تعیین رخسارههای فسفاتدار سازند پابده در رمپ کربناته پالئوژن تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)

Abstract

سازند پابده توالی کربناتی- آواری حوضه رسوبی- ساختاری زاگرس در بخش جنوب باختری ایران را شامل می‌شود. منطقه مورد مطالعه بخشی از تاقدیس بزرگی به نام لار را شامل می‌شود که این تاقدیس در بخش شمال خاوری تاقدیس خامی قرار دارد و هم‎روند با کوه‌های زاگرس با راستای شمال باختری- جنوب خاوری گسترش حاصل کرده است. هدف از اجرای این پژوهش بررسی رخساره‌های رسوبی سازند پابده به‎ویژه در افق‌های فسفات‎دار و نیز تجزیه و تحلیل نیمه کمی محتوای روزن‎بری به منظور تعیین محیط رسوبی زمان تشکیل توالی مورد سخن در تاقدیس لار است. به همین منظور 300 نمونه از 410 متر ستبرای سازند پابده از آن برداشت شد که بر پایه ویژگی‎های سنگ‎شناسی و روند تغییرات رخساره‌ها در طول ستون چینه‎شناسی، 126 مقطع نازک از آنها تهیه شد. مطالعات سنگ‌نگاری و بررسی‌های رخساره‌ای نشان می‌دهد که 8 رخساره در طول توالی سازند پابده قابل شناسایی است. وجود رخساره‌های گلسنگ با محتوای روزن‎بر پلانکتونیک و رخساره‌های توربیدایتی نشان از ته‎نشست رسوبات در یک محیط رمپ کربناته برای سازند پابده دارد. بررسی رخساره‌های سازند پابده در برش کوه لار نشان می‌دهد که محیط رسوبی این سازند بخش خارجی رمپ کربناته را شامل می‌شود. رخساره‌های مرتبط با بخش بالایی سازند پابده ته‎نشست در یک محیط کم‌ژرفا را مسجل می‌سازد. بنابراین با توجه به موارد یاد شده می‌توان چنین اظهار کرد که در حرکت از لایه‌های زیرین به سوی بخش‌های بالایی سازند پابده ژرفای حوضه رسوبی کاهش می‌یابد. به‎گونه‌ای که رخساره‌های آن از محیط رمپ خارجی به رمپ میانی تغییر می‌کند.