بررسی اثر دما بر رشد و تولید اندام مقاوم چند قارچ مهم بیماری زای گیاهی

Abstract

چکیده دما یکی از مهمترین عوامل محیطی موثر در خصوصیات فیزیولوژیکی قارچ ها می باشد. با توجه به اینکه قارچ های Macrophomina phaseolina (Tassi) Goidanich، Verticillium dahliae Kleb. و Sclerotinia sclerotiorum (Lib.) de Bary دامنه میزبانی وسیعی دارند، آگاهی از الگوی رشدی و توان تولید اندام مقاوم این گونه ها در دماهای مختلف ضروری به نظر می رسد. در این راستا، تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر دما بر رشد رویشی و تولید اندام مقاوم (اسکلروت و میکرواسکلروت) جدایه های قارچ های Macrophomina phaseolina، Verticillium dahliae و Sclerotinia sclerotiorum در شرایط آزمایشگاهی روی محیط کشت PDA در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد. در این آزمون از تیمارهای دمایی مختلف شامل 1±10، 1±15، 1±20، 1±22، 1±25، 1±27، 1±30، 1±35 و 1±40 درجه سانتی گراد استفاده گردید. نتایج نشان داد که اثر دماها روی جدایه های قارچ های مزبور در سطح احتمال 5 و 1 درصد با آزمون چند دامنه ای دانکن معنی دار بود. نتایج نشان داد که بیشترین رشد رویشی و تولید میکرواسکلروت برای M. phaseolina در دماهای 30 و 35 درجه سانتی گراد حاصل شد. بهترین دمای رشدی و تولید اسکلروت برای جدایه های S. sclerotiorum نیز به ترتیب 25 و 20 درجه سانتی گراد محاسبه شد. در مورد جدایه های V. dahliae نتایج کمی متفاوت بود به طوری که بهینه دمای رشدی و تولید میکرواسکلروت برای دو جدا شده از زیتون و بادام 22 و برای جدا شده های از پنبه 25 و 27 درجه سانتی گراد محاسبه گردید. با توجه به نتایج به دست آمده، چنین به نظر می رسد که توانایی رشد، تولید اندام مقاوم و بقاء در طیف وسیعی از دماها، یکی از مهمترین عوامل در گسترش اکولوژیکی، بیماری زایی و نهایتا دامنه وسیع میزبانی گونه های قارچی مورد بررسی در این تحقیق باشد. واژه های کلیدی: دما، رشد، اندام مقاوم، اسکلروتینا، ماکروفومینا، ورتیسیلیوم