بررسی روند تغییرات دما با در نظر گرفتن ضریب هارست (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)

Abstract

افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای در سال‌های گذشته با افزایش دما همراه بوده است. تغییرات دما از جمله عوامل مهم و تاثیرگذار در اقلیم هر منطقه بوده و به عنوان یکی از پارامترهای مهم مطالعات اقلیم‌شناسی همواره مطرح می‌باشد. در این مطالعه، روند درجه حرارت هوای استان آذربایجان‌غربی در دو مقیاس ماهانه و سالانه با استفاده از ویرایش چهارم آزمون ناپارامتری من- کندال (MK4) مورد بررسی قرار گرفت. داده‌های مورد استفاده دمای متوسط 24 ایستگاه تبخیرسنجی، در دوره آماری 1392-1360 می‌باشند. به منظور تخمین شیب خط روند، از روش تخمین‌گر شیب سن استفاده شد. نتایج نشان داد که در مقیاس سالانه، 71 درصد از ایستگاه‌های مورد بررسی (17 ایستگاه از 24 ایستگاه منتخب)، روند افزایشی معنی‌دار را در سطح اطمینان 10 درصد تجربه کرده‌اند و فقط 7 ایستگاه‌ (29 درصد از ایستگاه‌های منتخب) افزایش معنی‌دار در سری‌های درجه حرارت هوا نداشتند. بیشترین نرخ افزایش دما در مقیاس سالانه مربوط به ایستگاه چهریق با شیب (°C/Year) 12/0 بود. در مقیاس ماهانه، تعداد ماه‌ها با روند افزایشی شش برابر تعداد ماه‌ها با روند کاهشی بود. در این بین ماه‌های بهمن و اسفند بیشترین تعداد ایستگاه با روند افزایشی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین با توجه به مقدار شیب سن محاسبه شده، استان آذربایجان غربی در هر سال به طور متوسط 05/0 درجه سانتی-گراد (65/1 درجه سانتی گراد در طول دوره آماری مورد مطالعه) افزایش را در دمای سالانه تجربه کرده است.