بررسی تأثیر سلنیوم و روشهای مصرف کود سرک اوره بر عملکرد دانه و اجزای آن و صفات کیفی گندم در شرایط دیم

Abstract

مدیریت توزیع کود سرک اوره با توجه به نیاز گیاه در طول دوره رشد و تعدیل اثر تنش خشکی در شرایط دیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. به‌منظور بررسی تأثیر سلنیوم و روش‌های مصرف کود سرک اوره بر خصوصیات زراعی گندم دیم رقم سرداری آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در روستای آشیانه سفلی شهرستان خمین در سال زراعی 92-1391 انجام شد. عوامل آزمایشی شامل روش‌های مصرف کود اوره در چهار سطح (بدون مصرف، مصرف 60 کیلوگرم اوره در هکتار در مرحلۀ پنجه‌زنی، مصرف 30 کیلوگرم اوره در مراحل پنجه‌زنی توأم با محلول‌پاشی 200 میلی‌گرم در لیتر در مرحله قبل از ظهور سنبله و مصرف 20 کیلوگرم اوره در مرحلۀ پنجه‌زنی توأم با محلول‌پاشی 200 میلی‌گرم در لیتر قبل از ظهور سنبله و 200 میلی‌گرم در لیتر در مرحلۀ اواخر ظهور سنبله) و سلنیوم در سه سطح عدم مصرف، 5 و10 میلی‌گرم در لیتر بودند. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (5/1207 کیلوگرم) از مصرف60 کیلوگرم اوره در هکتار در مرحله اواخر پنجه‌زنی و بدون مصرف سلنیوم حاصل شد که با تیمار مصرف 30 کیلوگرم اوره در مرحلۀ اواخر پنجه‌زنی و محلول‌پاشی200 میلی‌گرم در لیتر قبل از ظهور سنبله توأم با محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم در لیتر سلنیوم با عملکرد 5/1087 کیلوگرم اختلاف معنی‌دار نشان نداد. با مصرف کود اوره، غلظت سلنیوم و میزان پروتئین دانه افزایش یافت. با محلول‌پاشی سلنیوم در سطوح کود نیتروژن، غلظت سلنیوم دانه به‌طور معنی‌دار افزایش یافت. به‌طورکلی نتایج نشان داد که با مصرف30 کیلوگرم اوره در هکتار به‌صورت سرک توأم با یک مرحله محلول‌پاشی اوره ضمن اینکه مصرف کود اوره به میزان 50 درصد کاهش می‌یابد، عملکرد مطلوب نیز حاصل می‌شود. همچنین با محلول‌پاشی سلنیوم ضمن تعدیل اثرات نامطلوب خشکی و غنی‌سازی دانه می‌توان کیفیت دانه در گندم را به‌طور معنی‌دار افزایش داد.