تعیین مناسبترین شاخص برآورد تنش گرمایی-رطوبتی بر تولید شیر روزانه در یک گاوداری بزرگ صنعتی در مشهد

Abstract

ویژگی‌های محیطی یکی از عوامل مؤثر بر عملکرد گاوهای شیری می‏باشد. برای برآورد میزان تأثیر این عوامل از شاخص دما-رطوبت (THI) استفاده می‏شود. در این حوزه اطلاعات نسبتا کمی در دسترس می‌باشد. به همین منظور تأثیر تنش دما-رطوبت بر تولید شیر یک گاوداری صنعتی شهر مشهد طی هفت سال با استفاده از معادلات مربوطه مورد مطالعه قرار گرفت. همبستگی معنی‌داری بین داده‌های روزانه تولید شیر و معادلات مختلف برآورد THI در سری زمانی سالانه و فصلی (بهار، پاییز و زمستان) وجود نداشت و فقط در فصل تابستان همبستگی معنی‌دار و منفی بین تولید روزانه شیر و شاخص دما-رطوبت وجود داشت، همچنین از بین هشت معادله موجود، معادله THI4 که از روی دمای خشک و دمای نقطه شبنم به دست می‌آید، همبستگی بیشتری با داده‌های تولید شیر نشان داد. بررسی نوسانات تولید شیر و شاخص منتخب THI نشان داد حد شروع تأثیر گذاری تنش دما-رطوبت بر گاوهای این گاوداری 75 بود که به اندازه 5 واحد بیشتر از عدد ارائه شده بر اساس معیارهای جهانی است. در طی 7 سال دوره آماری مورد بررسی در مجموع نسبت به حالت بدون تنش حدودا 401 تن کاهش تولید شیر برای این گاوداری برآورد گردید که بیشترین مقدار مربوط به سال 1392 و کمترین مقدار مربوط به سال 1387 بود. افزایش درجه حرارت و رطوبت در فصل تابستان از علل اصلی ایجاد این تنش است و خروج از شرایط بهینه محیطی تنها در این فصل در حیوان تنش ایجاد کرده و باعث کاهش تولید شیر شده است.