О понятиях вечности и времени у Николая Надеждина как издателя „Философического письма” Петра Чаадаева

Abstract

W niniejszym studium przeanalizowano koncepcje wieczności i czasu Mikołaja Nadeżdina (1804–1856) w celu wyjaśnienia jego zamiaru, jaki powziął, wydając rosyjskie tłumaczenie Listu filozoficznego Czaadajewa w swoim czasopiśmie „Teleskop” w 1836 roku. Nadeżdin uważał, że „czas” jest obrazem i podobieństwem Boskiej „wieczności” w świecie zjawisk i że jego przeznaczeniem jest powrót do swojego prototypu. W konsekwencji, stworzone istoty świata powinny stopniowo przemieszczać się w kierunku istot idealnych w ciągu długiego okresu czasu. Tak więc, z jego punktu widzenia, prawdziwy „czas” nie jest niczym innym, jak ruchem świata w kierunku odwiecznych idei. Z tej perspektywy historycznej Nadeżdin pozytywnie oceniał list Czaadajewa, który pozbawia wartości przeszłość Rosji. Innymi słowy, Nadeżdin uznał, że Rosjanie nadal nie mają prawdziwej tożsamości narodowej, gdyż ta powinna dążyć do wieczności Bożej poprzez stworzenie królestwa Bożego. Krytykował obywateli własnego kraju za ich intelektualny nawyk, dzięki któremu zawsze patrzyli na swoich sąsiadów wyłącznie na płaszczyźnie horyzontalnej, bez rozważania własnej idealnej przyszłości. W związku z tym chciał wstrząsnąć rosyjskim społeczeństwem poprzez publikację rosyjskiego tłumaczenia Listu filozoficznego Czaadajewa i wezwać ją do duchowego przebudzenia. Ponadto, w przeciwieństwie do kulturowej postawy wyższości krajów zachodnich, która została wyrażona w listach, zamierzał zwrócić uwagę na to, że każdy naród musi na swój sposób osiągnąć poziom powszechnej realizacji doskonałej idei ludzkości.