ارزیابی کشت مخلوط سیر با برخی گیاهان دارویی در شرایط آب و هوایی اهواز

Abstract

سیر یکی از گیاهان دارویی مهم می‏باشد که در اکثر نقاط دنیا کشت می‏گردد. کشت مخلوط گیاهان، یکی از جلوه‏های کشاورزی پایدار می‏باشد که مزایای متعددی را در بردارد. در این راستا، به منظور ارزیابی قابلیت‏های گیاه دارویی سیر در زراعت مخلوط، آزمایشی در سال 91-1390 در مزرعه گیاهان دارویی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان به صورت طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل کشت مخلوط سیر با گیاهان دارویی اسفرزه (Plantago ovata)، سیاه‏دانه (Nigella sativa)، زنیان (Carum copticum)، رازیانه (Foeniculum vulgare)، همیشه‏بهار (Callendula officinalis) و شوید (Aniethum graveolens) به صورت کشت بینابینی به نسبت 50:50 و نیز کشت خالص گیاهان مذکور بود. نتایج نشان داد که مزیت نسبی کشت مخلوط سیر با گیاهان دارویی از لحاظ شاخص مجموع ارزش نسبی تنها در کشت مخلوط سیر با همیشه بهار به مقدار 04/2 بدست آمد. بیش‏ترین مقدار افزایش عملکرد واقعی مربوط به کشت مخلوط سیر با اسفرزه به میزان 78/1 بود. کشت خالص سیر با مقدار 7330 کیلوگرم در هکتار و مخلوط آن با زنیان با میانگین 2300 کیلوگرم در هکتار به ترتیب بیش‏ترین و کم‏ترین میزان عملکرد را دارا بودند. تیمارها از نظر تعداد سیرچه در سیر اختلاف معنی‏داری همراه با همبستگی بالا با عملکرد نهایی داشتند. با افزایش تعداد دفعات آبیاری (آب مورد نیاز گیاه همراه) از میزان عملکرد سیر کاسته شد، اما ارتباط مستقیمی بین مجموع ارزش نسبی و تعداد دفعات آبیاری دیده شد. در مجموع کشت مخلوط سیر با اسفرزه و همیشه‏بهار به دلیل وجود بالاترین مقدار افزایش عملکرد واقعی نسبت به کشت خالص سیر، در منطقه اهواز پیشنهاد می‏شود.