کاربرد تکنیکهای دورسنجی و سیستم اطلاعات جغرافیایی با هدف شبیهسازی توسعۀ شهری (مطالعۀ موردی: شهر مهاباد)

Abstract

امروزه با افزایش جمعیت و رشد سریع شهرنشینی تغییراتی اساسی در کاربری اراضی شهرها ایجاد شده است. که نیازمند مدیریت و برنامه ریزی برای توسعۀ شهری با توجه به تغییرات ایجاد شده در کاربری‌های شهری می‌باشد و شهر مهاباد از این قاعده مستثنی نمی‌باشد. در این مقاله سعی شده است با استفاده از مدل رگرسیون لجستیک میزان تغییرات کاربری اراضی شهری و توسعة آتی شهر مهاباد با در نظر گرفتن معیارهای خطوط انتقال نیرو، مخاطراتی (گسل، زمین لغزش)، سازندهای زمینةشناسی، رودخانه و شیب در بازۀ زمانی 1365-1393 و توسعة آن تا سال 1420 با استفاده از تصاویر ماهواره لندست 8 و 5 مورد بررسی قرار گیرد. برای این کار ابتدا اقدام به تهیة نقشه‌های کاربری اراضی برای دو دورة زمانی1365 و 1393 در محیط نرم‌افزاری اکوگنیشن کردیم و با بررسی نقشه‌های کاربری حاصل مقدار اراضی ساخته‌شدة شهر مهاباد در سال 1365 برابر 989.932 هکتار و در سال 1393 وسعت آن حدود دو برابر افزایش یافته و به وسعتی به مساحت 2000.02 رسیده است. تحت تأثیر این عوامل، روند رشد و توسعة شهر از وسعت کاربری‌های غیرساخته شده به مساحت 1422.3545 هکتار کاسته و بر وسعت اراضی ساخته‌شده افزوده است به‌طوری‌که با استفاده از مدل رگرسیون و معیارهای در نظر گرفته شده، مقدار پیش‌بینی آن برای سال 1420 مساحتی به مقدار 3434.02 هکتار می‌باشد. همچنین سناریوی اثرات توسعة شهر بر محیط زیست و تأثیرپذیری از مخاطرات با روش فازی در محیط آرک جی‌ای‌اس مورد بررسی واقع شد.