نماتدهای انگل گیاهی مزارع لوبیا در استان مرکزی

Abstract

نماتدهای انگل گیاهی یکی از عوامل خسارت‌زا به حبوبات از جمله لوبیا محسوب شده و باعث کاهش میزان تولید می­شوند. با توجه به سطح زیرکشت بالای لوبیا در استان مرکزی، تحقیقی جهت بررسی و شناسایی نماتدهای انگل گیاهی مزارع لوبیای استان انجام شد. بدین منظور در سال­های 91 و 92 طی فصل رشد گیاه (اوایل تیرماه تا پایان شهریورماه) تعداد 174نمونه خاک و ریشه از مزارع لوبیا در شهرستان­های خمین، شازند و اراک جمع‎آوری شد. شناسایی گونه­ها بر اساس مشخصات مورفولوژی و مورفومتری نماتد­ها انجام گرفت. در این بررسی22گونه نماتد از 18جنس متعلق به زیرراسته Tylenchina فوق بالا خانواده Tylenchomorpha شناسایی گردید. در بین نماتدهای شناسایی‌شده، از جنس Ditylenchus گونه‌های D. destructor و D. kheiri، Aphelenchoides spp. و از خانواده Pratylenchidae گونه‌های Pratylenchus neglectus ، ‌Pratylenchoidesritteri و Zygotylenchus guevarai جدا شد که از بین گونه­های شناسایی‌شده سه گونه اخیر به ترتیب با داشتن 100، 95 و 58درصد فراوانی، رایج­ترین نماتدهای انگل گیاهی در مزارع لوبیای استان مرکزی بودند. نماتدهای زیرخانواده Merliniinae و خانواده Hoplolaimidae به ترتیب با فراوانی 56 و 39 درصد تنها در مزارع شهرستان خمین و شازند یافت شدند. از بین نماتدهای سیستی علاوه بر گونه Heterodera filipjevi که در مزارع لوبیا در تناوب با گندم یافت شد، گونه Heterodera goettingiana در یک مزرعه لوبیا در قاسم‌آباد اراک شناسایی شد.