Abstract

بیان مسئله: بحران انرژی و مسائل زیست‌محیطی از مهم‌ترین مشکلات انسان در جهان امروز است. برای مواجهه با این مشکل می‌توان از راهکارهای استفاده‌شده در معماری بومی اقلیم گرم و خشک ایران بهره برد. معماران خانه‌های بومی اقلیم گرم و خشک موفق شده‌اند، با استفاده از عناصر و مصالح کارآمد، روش‌ها و اصولی را برای متعادل‌سازی حرارتی بناها به دست آورند که امروزه می‌توانند در معماری مسکن در این اقلیم کارساز باشند. به‌منظور شناخت این اصول، این مقاله به بررسی رابطة اجزا و فضاهای ده خانة بناشده در دورة قاجار در شهر یزد می‌پردازد. بیشترین فراوانی در خانه‌های بومی اقلیم گرم و خشک در شهر یزد متعلق به خانه‌های دورة قاجار است، از این رو خانه‌های این دوره مورد بررسی قرار گرفته‌اند. هدف پژوهش: شناخت رابطة بین اجزای کالبدی خانه‌های قاجاری یزد و نحوة تعامل معماری این خانه‌ها با شرایط سخت اقلیمی هدف اصلی پژوهش حاضر است. پرسش اصلی این است که چه رابطه‌ای میان ابعاد و هندسة حاکم بر این فضاها و عملکرد آن‌ها نسبت به شرایط اقلیم گرم و خشک وجود دارد. روش پژوهش: برای یافتن رابطة فضاها با یکدیگر، و همچنین بررسی هندسة حاکم بر آن‌ها، روش همبستگی انتخاب شده و استنتاج و تحلیل داده‌ها بر اساس مقایسه و استقرا صورت گرفته است. ابعاد و اندازه‌ها از طریق مطالعات میدانی و جمع‌آوری اطلاعات به دست آمده و در جداولی دسته‌بندی شده‌اند و تحلیل اقلیمی فضاها نیز در نمونه‌های منتخب انجام شده است. به‌تبع هدف این پژوهش روش آن کاربردی، از نوع پیمایشی و کیفی-کمی است. در نهایت، با بررسی داده‌ها و جداول به‌دست‌آمده، اصول طراحی و استانداردهای حاکم بر فضاها و روابط آن‌ها حاصل شده است. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نمایانگر همسازی معماری این خانه‌ها در کل و هم‌چنین سازگاری عناصر جزئی آن‌ها با شرایط اقلیم گرم و خشک است و درک درست معماران را از شرایط محیطی برای ایجاد آسایش در داخل بناها نشان می‌دهد. اعداد و نسبت‌های دقیق حاصل از این پژوهش نشان می‌دهند که اجزا و فضاهای مختلف این خانه‌ها مطابق اصول معماری اقلیمی طراحی شده‌اند که رعایت این اصول می‌تواند در معماری جدید مسکن و هم‌چنین کاهش هزینة انرژی مفید باشد.

Full Text
Published version (Free)

Talk to us

Join us for a 30 min session where you can share your feedback and ask us any queries you have

Schedule a call