Жыццязабеспячэнне беларускай вёскі ў пасляваенны час (другая палова 1940-х –пачатак 1950-х гг.)

Alena Sumko

doi:10.17951/sb.2019.13.91-113

Abstract

<p>W okresie powojennym proces stabilizacji na białoruskiej wsi posiadał cechy, które były szczególnie zauważalne w północnej części kraju, gdzie współistniały regiony zróżnicowane społecznie i ekonomicznie, a – co za tym idzie – charakteryzujące się różnym poziomem życia oraz odmienną mentalnością mieszkańców. We wschodnich rejonach północnej Białorusi odradzanie się gospodarki wiejskiej odbywało się w systemie kołchozów i sowchozów, w rejonach zachodnich przeważały gospodarstwa jednoosobowe. Odmienne sposoby pozyskiwania przez ludność wiejską środków utrzymania doprowadziły do podziału na „tych z zachodu” oraz „tych ze wschodu”, a także – w konsekwencji – do powstania dużej liczby utrwalonych we wspomnieniach miejscowej ludności stereotypów. Dane archiwalne oraz przekazy ustne świadczą o tym, że w badanym okresie zarówno w rejonach wschodnich, jak i zachodnich pozyskiwano środki do życia przede wszystkim dzięki pracy we własnych gospodarstwach. Jednakże o ile rolnicy indywidualni pracowali wyłącznie na swój rachunek, o tyle chłopi zatrudnieni w kołchozach byli zmuszeni do dodatkowego wysiłku, za który otrzymywali niewielkie wynagrodzenie. Brak motywacji finansowej wpływał na niską jakość ich działań. Przekazy ustne świadczą o brutalizacji powojennej rzeczywistości, kiedy to powstawały i rozkwitały nielegalne (a często także kryminalne) formy działalności gospodarczej, do których należy zaliczyć m.in. pędzenie bimbru jako efektywny sposób wymiany produkcji rolnej na „żywą gotówkę”.</p>

Highlights

The stabilisation of the Belarusian village in the period of post-war renewal had its own peculiarities. Very clearly they were manifested in the example of Northern Belarus, where co
In the Western regions in the post-war period, individual farms prevailed, which provided the bulk of agricultural production
Archival data and oral history materials indicate that during this period a major role in the search for funds for the life of the peasants was played by private farms both in the Eastern and Western regions. If it was the main source of income for individual farmers, the peasants in collective state farms were forced to combine the processing of personal plots with work on the farm, the payment for which was not a factor in stimulating agriculture and usually was minimal

Summary

Жыццязабеспячэнне беларускай вёскі ў пасляваенны час

The stabilisation of the Belarusian village in the period of post-war renewal had its own peculiarities. In the Western regions in the post-war period, individual farms prevailed, which provided the bulk of agricultural production. The respondents mentioned a case where the administration of the collective farms allowed one able-bodied family member to leave the farm for a couple of months to earn money after the main seasonal works were over, taking into account the difficulty of his situation This was one of the actual strategies of the post-war period and had its own specifics in the region examined. Яны ж на калёсах ужо не пяшком хадзілі, гэта мы калхознікі даўней хадзілі пяшком, які нас чорт вазіў нам нечым было, я сама ў Бабынічы малако насіла вось з Лесава аж у Бабынічы сем кілометраў, на каромысла па два чалавекі і насілі M малако здавалі пакуль калхоз каня не зажыў. The ‘Westerners’ show a negative vector of development, because the formation of collective farms was associated with the deterioration of living standards and deepening of the crisis

Oral history records and archival documents indicate various manifestations of

List of sources