نقش مدیریت سود در شناسایی صورتهای مالی متقلبانه در شرکتهای پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار تهران

Abstract

هدف: ارائۀ گزارش‌های سالانه منبع باارزشی برای سرمایه‌گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفاده‌کنندگان اطلاعات حسابداری است؛ با این حال، بخشی از گزارش‌ها به دلایل مختلف به‌صورت واقعی ارائه نشده است و این موضوع سبب کاهش سودمندی گزارش‌ها می‌شود. مسئلۀ مهم در حسابداری، پیش‎‌بینی و کشف صورت‌های مالی متقلبانه است. روش: این پژوهش برای کمک به شناسایی این صورت‌های مالی، رابطۀ مدیریت سود و صورت‌های مالی متقلبانه را در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی کرده است. برای سنجش توانایی الگو‌های مدیریت سود در شناسایی صورت‌های مالی متقلبانه، داده‌های 1303 سال – شرکت (شامل 21 شرکت متقلب و 168 شرکت غیرمتقلب) طی سال‌های 1388 تا 1394 انتخاب و تجزیه و تحلیل با استفاده از روش‌های داده‌کاوی شامل درخت تصمیم، شبکه‌های عصبی و روش بیزین انجام شده است؛ بدین منظور 7 معیار مشهور مدیریت سود استفاده‌شده در پژوهش‌های قبلی بررسی شده است. نتایج: نتایج پژوهش نشان می‌دهد از بین الگو‌های پژوهش، الگوی درخت تصمیم و از بین الگو‌های اقلام تعهدی، الگوی اقلام تعهدی تعدیل‌شدۀ جونز1 (1991) با نسبت ارزش دفتری، بیشترین ارتباط را با صورت‌های مالی متقلبانه دارد.