Türkiye'de Doğal Gaz ve Makroekonomik Göstergelerin Elektrik Sektörüne Etkisi: Dilim Regresyon Analizi

Abstract

İklim değişikliği dünyadaki tüm uluslar için bir güvenlik sorunu haline geldi. İklim değişikliğinin nedeni sera gazlarının, özellikle karbondioksitin atmosferde birikmesidir. Karbon emisyonunun en büyük nedeni ise elektrik üreticilerinin başta doğalgaz olmak üzere fosil yakıtlara bağımlı olmasıdır. Bu nedenle ülkeler fosil yakıtlara dayalı enerji üretimini aşamalı olarak bırakıp yenilenebilir enerji üretimine geçmeye çalışmaktadır. Tüm çabalara rağmen doğalgaz elektrik üretiminde hala en önemli kaynak olmaya devam etmektedir. Türkiye de diğer uluslardan farklı değildir ve doğalgaza dayalı elektrik üretimi önemli bir enerji kaynağıdır. İklim değişikliğinin yanı sıra Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş da doğalgaz bağımlılığının ciddi bir güvenlik sorunu olabileceğini göstermiştir. Bu çalışmanın amacı da doğal gaz fiyatlarının başlıca makroekonomik faktörlerle birlikte Borsa İstanbul'da işlem gören elektrik firmaları üzerindeki etkisini araştırmaktır. Farklı piyasa koşullarındaki faktörlerin etkisini tespit etmek için dilim regresyon modeli kullanılmaktadır. Sonuçlar, ayı piyasası koşullarında doğal gaz fiyatlarındaki artışın Türkiye'deki elektrik şirketlerinin borsa getirilerini olumsuz etkilediğini göstermektedir. Faiz oranlarındaki yükseliş, boğa piyasası koşullarında elektrik firmalarını olumlu etkiliyor bulunmuştur. Bu ilginç sonucun nedeni, Türkiye'nin yeni ekonomik modeli nedeniyle Merkez Bankası'nın faiz artırımlarının hâlâ beklenenin altında kalmasıdır.