The Effect of Tourism on Economic Growth in Turkey

Abstract

Tüm toplumların temel hedefi, ekonomik büyümeyi sağlayarak daha müreffeh bir yaşam sürmektir. Son 60 yıl içerisinde en hızlı gelişim gösteren sektörlerin başında gelen, neredeyse her yıl kesintisiz büyümeye devam eden, makroekonomik verilerde önemli bir paya sahip olan turizm sektörü, gelişmiş ülkelerde ekonomik büyümenin sürdürülebilir hale gelmesinde önemli bir rol oynamakta iken gelişmekte olan ülkelerde ise büyümenin itici gücü olarak görülmektedir. Bu çalışmanın amacı da Türkiye özelinde turizmin, ekonomik büyümeye etkisini ampirik olarak ortaya koymaktır. Çalışma, Türkiye’nin dışa açılma dönemi olarak bilinen 1980 yılından başlamış olup 2021 yılına kadar elde edilen yıllık verileri kapsamaktadır. Çalışmada iki ayrı model kurulmuş olup büyümenin göstergesi olarak reel GSYİH ve reel kişi başı GSYİH, turizmin göstergesi olarak turist sayısı ve turizm gelirleri ele alınmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkinin yönünü belirlemek için Bootstrap Toda-Yamamoto Nedensellik Analizi kullanılmıştır. Ampirik sonuçlar turist gelirleri ve büyüme arasında nedensellik ilişkisi olmadığını gösterirken, turist sayısından hem GSYİH hem de kişi başı gelire doğru tek yönlü nedensellik olduğunu ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular, turist sayısının büyümeye katkı sağladığını ortaya koyarken kişi başı turizm harcamasının sabit kalmasından dolayı turizm gelirlerinin ekonomiye yeterli katkıyı sağlayamadığını ortaya koymaktadır. Bu bağlamda Türkiye’nin sadece turist sayısına değil turizm gelirlerini de arttırmaya yönelik politikalara ağırlık vermesi gerekliliğini ortaya koymuştur.